Birkaç ay önce televizyonda kanallar arasında gezinirken gördüm Yeni Şükran Oteli’ni. Otel hakkında hazırlanan belgeseli ilgiyle izledim. Yeni Şükran Oteli bildiğimiz klasik otel işlevi görüyor, ama otel değil ev gibi.
Televizyonda izlediğim bu belgeselden sonra içime bir merak düştü. Burayı görmeliydim. Zaman geçtikçe kendime kızmaya başladım; defalarca İzmir’e gittiğim ve Kemeraltı Çarşı’sında bulunduğum halde buradan niye haberim olmamıştı. Olsa olsa benim bilgisizliğim, cahilliğim olsa gerek.
İnsanoğlu gündelik yaşam telaşı içinde ne kadar çok şeyi gözden kaçırıyor, fark etmiyordu. Birçok güzellik yanı başımızda gözümüzün önünden geçip gidiyordu. Zaman zaman hepimizin başına geliyordu bu.
Tarih boyu, doğu ve batı pazarlarının İstanbul’dan sonra en önemli bağlantı noktası olan Tarihi Kemeraltı Çarşısı, dünyanın en büyük açık hava alışveriş merkezidir. İzmir’in kalbi, Türkiye’nin en eski çarşılarından olan Kemeraltı, Konak’tan Mezarlıkbaşı’na kadar olan yaklaşık 5 km2 genişliğindeki ve yaklaşık 15.000 iş yerini kapsayan bir alan olup İzmir’de gezilip görülmesi gereken yerlerin başında gelir.
Antik Dönem’den beri var olduğu bilinen Tarihi Kemeraltı Çarşısı, kendi gibi birçok tarihi yapıyı da barındırır içinde. Tarihi 16-17. yüzyıla kadar uzanan çeşmeler, hanlar, hamamlar, camiler, şadırvanlar ve mescitler, iç içe girmiş dükkânlar arasında selamlar ziyaretçilerini.
İzmir’in Tarihi Kemeraltı Çarşısı’nı bilmeyen ya da adını duymayan yoktur, ama bu tarihi çarşının içinde bulunan ve içinde nice sıra dışı hayatların saklı olduğu Yeni Şükran Oteli bilenimiz çok azdır, benim gibi.
Merak edenler için, görmek isteyenler için; Konak Meydanı’nda Saat Kulesi’ni arkanıza alıp Anafartalar Caddesi’nden çarşıya girdiğinizde yürüdükten kısa bir süre sonra Kemeraltı Karakolu‘nun hemen yanı başında…
Otelin kapısından içeri girince zamanın yüzyıldan fazla bir zaman önce durduğunu fark ediyorsunuz. Zemindeki resepsiyonun dışında, odaların bulunduğu üst kat var. Otelde resepsiyon görevlisi dışında 2 temizlik görevlisi var. Otel işletmecisi o an orada yok. Otel ile ilgili bilgi almak istiyorum. Resepsiyondaki görevli, işletmecinin zaman zaman gazete veya başka kişilerle görüşmeler yaptığını, internetten bunları bulabileceğimi ifade ediyor. Ayrıca çok farklı şeylerin olmadığını, aşağı yukarı bütün bilgilerin aynı olduğunu belirtiyor.
Kendisine teşekkür ederek, binayı gezmek istediğimizi söylüyorum. Oldukça babacan bir tavırla isteğimi kabul ediyor. Üst kata çıkan merdivenleri göstererek, “Merdivenlerden yukarı çıkın, hep sola gidin ve yine buraya gelirsiniz”, diyor.
Binanın içerisi görülmeye değer. İnce uzun bir koridor, koridorun sağ yanı odalara açılan kapılar, sol yanı dışarı açılan pencerelerden oluşuyor. Duvarlarda sergilen fotoğraflar var. Koridor aralarında oturma salonları bulunuyor. Salonlarda bir evin oda ya da misafir odasında bulunması gereken her şey mevcut. Pencere önü saksılar, büyük duvar aynaları, koltuklar, divanlar, masalar, etejerler gibi her şey çok renkli. Otel tepeden tırnağa ahşap kokuyor.
Yeni Şükran Oteli basit sıradan bir oteldir. Burada “her şey dahil” ya da “oda-kahvaltı” seçeneği bulunmamaktadır. Sıradan bir tabelaya ve çalışanlara sahiptir. Bu otelin yıldızları yoktur. Otelin duvarlarında da belirtildiği gibi 2. sınıf bir oteldir. Alışık olmadığımız bir oteldir. Otel, ama otel değil ev gibidir.
Zamanında Galatasaraylı Turgay, Fenerbahçeli Lefter, Cemil Şükran Lokantası’nın en ünlü müdavimlerindenmiş. Onları görmek isteyenlerle bayram yerine dönermiş buralar.
Ayrıca Okuyun: İzmir Gezilecek Yerler
Otelin koridor duvarları fotoğraf sanatçısı Emin Aydoğan’ın fotoğraf sergisine ev sahipliği yapıyor. Fotoğraflar çekildiği yeri anlatıyor ve çekildiği yerde sergileniyor.
Otel işletmecisi İlyas Camtaş, İzmir’de yayımlanan Ege Meclisi Gazetesi’nde Melis Apaydın İde’ye otelin geçmişi ve geleceğine ilişkin görüşlerini anlattığı bilgiler önemlidir. Görüşmeyi okuyalım mı?
Bu otel sizin için neden bu kadar önemli?
Bu oteli ilk devraldığımda iki ağabeyim vardı. Şimdi onlar vefat etti, ben kaldım. Ben ilk geldiğimden günden beri burayı olduğu gibi muhafaza ettim. Tarihi seviyorum. Burası hakikaten tarih kokuyor. Ne İzmir’de ne başka yerde böyle bir yeri bulamam.
Müşteri geliyor mu? Tarihi otele olan ilgi nasıl?
Otelciler odasına kaydımız var. Kendim de yönetimdeyim. İnternet üzerinden tanıtım yapıyoruz. Hollanda’dan, Avusturya’dan, Belçika’dan arayıp yer ayırtıyorlar. Onlara buranın tarihi bir bina olduğunu, her odada banyo olmadığını, toplu bir banyo kullanıldığını izah ediyorum. Buna rağmen ‘mutlaka gelip, o nostaljiyi yaşamak istiyoruz’ diyorlar.
Bu otele gelip uzun yıllar yaşayanlar var. Onlardan bahsedebilir misiniz?
Maalesef üç tanesini kaybettik. Vefat ettiler. Onlardan aydan aya ödeme alıyordum. En uzun kalan 15 sene kaldı. Halen daha kalanlar var. Dönem dönem gidecek yeri olmadığı için gelenler oluyor. Onlara da ücretsiz olarak kapımı açıyorum.
Günümüzün 5 yıldızlı “her şey dahil” otel anlayışının yanında Yeni Şükran Otel’in yerini nasıl görüyorsunuz?
İstediği kadar yıldızları olsun buradaki kokuyu bulamazlar. Bastığınız ahşapta, çıktığınız merdivende, elinizi yıkadığınız muslukta bile tarih var, anılar var. Nostaljiyi yaşamak isteyenleri buraya beklerim.
Burasıyla ilgili bir hayaliniz var mı?
Bu tarihi otelin korunmasından yanayım. İzmir’e film, dizi çekmeye gelenler bu dokudan faydalanabilirler. Böyle orijinal korunmuş bir yeri arasalar bulamazlar. Dönem dönem tiyatrocu, oyuncu misafirlerim oluyor. Onlar da aynı şeyi söylüyor. Kim bilir belki bir gün olur.
1905’TEN BERİ
1905 yılında ilk ismi pafta ve tapu kayıtlarında Hacı Hasan olarak adı geçen Yeni Şükran Oteli, 1926 yılı İzmir rehberinde de içinde ünlü Şükran Lokantası’nın bulunduğu Hacı Hasan Oteli olarak yer almış. O dönemde otel, 49 oda ve 80 yatak kapasitesiyle hizmette olup konaklama ücretleri, 75 ve 100 kuruş adasında değişiyormuş.” (*)
Bu ülkede var olan yeni ve beton merakı genelde Kemeraltı özelde Yeni Şükran Oteli için gelecekte bir tehdit unsurudur. Yüzyıldan fazla bir geçmişe sahip olan, asırlık tarihi anıları içinde barındıran 2. sınıf bir otel olan Yeni Şükran Oteli’nin yarın ne olacağı meçhuldür. İçerisinde müşteri gibi değil, ev sahibi gibi birbirinden hüzünlü, güzel, sıradan bazen de sıra dışı hayatlar barındıran bu otelin yok olma/yıkılma/yakılma ya da çökme ihtimali var.
İzmir’de iseniz ya da yolunuz İzmir’e düşerse, gidin görün, kesinlikle pişman olmazsınız.
(*) Ege Meclisi, Kemeraltı’nın kalan son otelinin öyküsü , 04.07.2015, İzmir.
