Kırgızistan gezi rehberi size ülke hakkında pek çok bilgi veriyor. Konuk yazar Mustafa Yıldız’ın deneyimlerini içeren Kırgızistan gezi notlarını okuyun ve bu olağanüstü doğa manzaralı ülkeyi hemen keşfedin!

Kırgızistan, Orta Asya’nın güneyinde yer alan bir ülke. Doğal güzellikleri, zengin kültürü ve tarihi zenginlikleriyle ünlüdür. Ülke, dağlık bir bölgede yer alıyor ve dünyanın en yüksek dağlarından bazılarına ev sahipliği yapıyor. Bunların en önemlileri Tian Shan ve Pamir dağlarıdır.

Kırgızistan’ın başkenti Bişkek, modern bir şehir olup, Sovyet döneminden kalma mimarisi, müzeleri, pazarları ve parklarıyla turistler için birçok ilgi çekici yer sunar. Bunun yanı sıra, Issyk-Kul Gölü gibi doğal güzellikleri de ziyaretçilerin uğrak noktaları arasındadır.

Kırgızistan’da seyahat etmek, ülkenin zengin kültürünü keşfetmek için harika bir fırsattır. Kırgızistan mutfağı, yerel lezzetlerin yanı sıra Orta Asya mutfağından da etkilenmiştir. Yerel halkın gelenekleri, el işi ürünleri ve müzikleri de ziyaretçileri etkiler.

Kırgızistan, turistler için birçok aktivite sunar, trekking, dağcılık, buz tırmanışı, at binme ve balık avı gibi açık hava aktiviteleri bunların başında gelir.

Bu blog yazısında, Kırgızistan’ın en popüler turistik yerlerini, yeme-içme kültürünü, alışveriş yerlerini ve gezilecek yerleri detaylı bir şekilde anlatıyorum. Ayrıca, Kırgızistan seyahati için ipuçları ve tavsiyeler de paylaşıyorum.

Harikulade doğası ve bugünlere süregelen göçebe gelenekleri ile Kırgızistan, son dönemde tüm Avrupalı gezginlerin hayalini kurduğu destinasyon olmakla beraber her yıl artmakta olan ziyaretçi sayısıyla Orta Asya’nın en çok turist çeken ülkesidir. Denize kıyısı bulunmayan Kırgızistan, doğal su kaynakları, dağ gölleri ve eşsiz manzaraları ile Orta Asya’nın İsviçre’si olarak anılmaktadır.

Yeti Oğuz, Kırgızistan
Yeti Oğuz

Kuzeyinde Kazakistan, batısında Özbekistan, güneybatısında Tacikistan ve güneydoğusunda Çin’e komşu olan Kırgızistan, 1876 yılında Rusya topraklarına katıldıktan sonra 1991’de Sovyetler Birliği’nin dağılmasıyla bağımsızlığını ilan etmiştir. Bugün Kırgızistan Orta Asya’daki en liberal vize politikasına ve Sovyetler Birliği sonrası en gelişmiş ve en ileri demokrasiye sahip ülkedir.

Song Kul, Kırgızistan
Song Kul

Kırgızistan Hakkında Her Şey!

Peri Masalı Kanyonu, Kırgızistan
Peri Masalı Kanyonu

Kırgızistan hakkında bazı bilgiler vermek gerekirse, para birimleri Kırgız Som’u ve 2016 sonu itibari ile 1 Dolar 70 Som’a denk gelmektedir. Benzinin litresi 40 Som, Ekmek 25 Som, 1 litre su 22 Som ve votkanın litresi 50 Som’dur. Ülkenin büyük çoğunluğu 100 Doların altında maaş ile yaşamakta iken eski Kırgızistan dönemindeki yolsuzluklarla mal mülk edinen belli bir kesim de bambaşka hayatlar sürmektedirler. İnsanlar rüşvet gibi birçok Sovyet hastalığını hala tam anlamıyla vücutlarından atamamış, ellerine geçen fırsatları değerlendirmekten çekinmemektedirler. Bunlar dışında ülkede yaşamakta olan 10.000’e yakın Türk farklı şehirlerde hayatlarını sürdürmekte, bizi en güzel şekillerde temsil etmektedirler. Kırgızistan şehirlerinde toplu taşıma dolmuşlarla sağlanıyor ve dolmuşlar her mesafeye 10 Som’a gidiyorlar. Orta seviye bir restoranda bir öğüne en fazla ödeyeceğiniz para 100-150 Som iken, 3 yıldızlı bir otelin bir gecesine ödeyeceğiniz ücret en fazla 1500 Som’dur. Fiyatlar Bişkek’ten uzaklaştıkça daha da aşağı inmektedir. Bazı bölgelerde oteller yerini Yurt Kamp denen, yurt çadırlarından oluşan kamplara bırakmakta ve fiyatlar yaklaşık 300 Som’a kadar düşmektedir. Konaklaması son derece keyifli olan bu çadırlarda mutlaka birkaç gece kalın. Denizi olmayan ülkenin kuzeydoğusunda bulunan dünyanın en büyük ikinci dağ gölü olan Issyk Kul (Issık Göl) ülkede deniz gibi muamele görmekte ve insanlar gölün etrafındaki tesislerde, evlerinde ya da yurt çadırlarında yaz boyu denizin daha doğrusu gölün tadını çıkarmaktadırlar. Kırgızistan’da 7 çocuk doğuran her kadına şeref madalyası verilip, emekli edilir. Kazakistan’dan sonra bölgedeki en hızlı mobil internet ağına sahip ülkedir. Aynı zamanda en ucuz interneti kullanırlar. Aylık 100 Som ödeyerek 10 GB mobil internet edinebilirsiniz.

Susamyr Vadisi, Kırgızistan
Susamyr Vadisi

Kırgızistan’a Nasıl Gidilir?

Kırgızistan’a direkt uçuş için Türk Hava Yolları ve Pegasus Havayolları’nı kullanarak 5,5 saat süren uçuşlarla Bişkek ve Oş Havalimanlarına ulaşabilirsiniz. Vize konusunda Türkiye‘nin de içinde bulunduğu yaklaşık 70 ülkeye 60 güne kadar vizesiz seyahat uygulaması bulunan Kırgızistan bu özelliği ile bölgedeki en liberal vize politikasına sahip ülkedir. Burası aynı zamanda Orta Asya’da pasaportunuzu uzattığınız görevlinin pasaportunuza giriş mührünü vurduktan sonra size hoş geldiniz dediği ve kocaman gülümsediği tek ülkedir. Şehirlerarası taksi dolmuşlar ve otobüsler ile komşu ülkelere ve çevre şehirlere rahatlıkla ulaşabilirsiniz. Karadan ulaşma niyetiniz varsa Alma Ata’dan 3 saat, Hucend’den 5 saat süren otobüs yolculuğu ile yine rahat bir şekilde Bişkek’e ulaşmanız mümkün.

Toktugul Su Havzası, Kırgızistan
Toktugul Su Havzası

Kırgızistan’a Ne Zaman Gidilir?

Kırgızistan’ı ziyaret etmek için en ideal dönem Mayıs ile Ekim ayları arasıdır. En yoğun dönemi Ağustos ayıdır. Benim tavsiyem, dağ yürüyüşleri yapmak isteyen gezginlere Mayıs sonları veya Eylülün ilk haftası ülkeye seyahatlerini gerçekleştirmeleri. Ülkede CBT’nin organize ettiği festivaller Temmuz ayında başlayıp Ağustos sonuna kadar sürmektedir. Detaylı bilgiyi CBT internet sitesinden bulabilirsiniz.

Alakol, Kırgızistan
Alakol

Kırgızistan’da Otostop!

Yaklaşık 2 ay süren Kırgızistan seyahatim süresince ülkenin büyük bir kısmını otostop çekerek gezindim. İnsanlar için yeni bir kavram olsa da çoğu zaman otostopla gezinmek büyük keyif. Ülke Sovyet dokusundan geldiği için genelde durdurduğunuz arabalar sizi Rusya‘da olduğu gibi benzin parasını ödeyerek bir yerlere götürmek istiyor lakin sihirli Rusça kelimeler olan ‘galasuyu’ ve ‘bez platna’ kelimelerini kullandığınızda ya arabalarına sizi almıyorlar ya da size binmeniz için bir hareket yapıyorlar. Bazen de tüm Kırgızların konuşabildiği ve dünyada herkesin bildiğini sandıkları Rusça ile ‘davay davay’ diyerek arabalarına alıyorlar. Otostop çekerken araç ve sürücü seçme konusunda dikkatli olmakta fayda var. Zira, bazen sarhoş sürücülere denk gelebilir ve erken inmek istediğinizde reddedilebilir, sonrasında gitmek istediğiniz yere inme isteğiniz geri çevrilerek zorla götürülebilirsiniz. Otostop çektiğiniz insanlar bazen sizi evlerinde ağırlamak isteyebilirler, ben isteklerini genelde geri çevirmemiştim ama kadın gezginlerin dikkatli olmalarında fayda var.

Kırgızistan gezi yazımı 5 bölüme ayırdım. Bişkek, İsik Kul, Karakol, Song Kol ve Oş-Celal Abad-Arslan Bob.

Bişkek Gezi Rehberi

Bişkek Hostel, Kırgizistan
Bişkek Hostel

Genelde doğa turizmi düşkünlerinin ziyaret ettiği Kırgızistan’ın 900 bin nüfuslu başkenti Bişkek, Orta Asya’da üs olarak kullanabileceğiniz, seyahatinizin devamında gideceğiniz diğer ülkelere vize başvurusu yapıp beklerken yakın çevredeki şehirlerde günübirlik doğa yürüyüşleri ya da göçebelerin yaşadıkları köylere ziyaretler yapabileceğiniz bir lokasyonda bulunmaktadır. Trekking Union bu konuda en iyi organizasyonları yapmakta olan kuruluştur. Bişkek, Orta Asya’da modern kafeleri, restoranları, gece kulüpleri, AVM ve bazar denen büyük çarşıları ile uzun doğa yürüyüşleri öncesi ya da Kırgızistan’ın diğer bölgelerine yapacağınız seyahatlere hazırlık yapabileceğiniz, aynı zamanda kültürel aktiviteler ve Sovyet döneminden kalan yapıları gezinebileceğiniz bir şehirdir. Tarih Müzesi, Rus Drama Tiyatrosu, Frunze Müzesi ve şehirdeki sanat galerilerini gezerek şehrin keyfini çıkarabilirsiniz. Ben haftalık ücreti 10 Dolar olan salsa eğitimlerinden ve saat ücreti 2-5 Dolar arası olan özel Rusça derslerinden büyük keyif almıştım. Ayrıca pazarlarıyla ünlü olan şehirde Oş Bazar, Dordoy Bazar, Alamadin ve Orto Soy pazarlarını gezebilirsiniz. Tabi ki özellikle Oş Bazar’da bulunan cepçiler ve kendini polis olarak tanıtıp size pasaport soran sahtekarlara dikkat etmeniz şartıyla. Şehirdeki yaygın ulaşım ağını en rahat şekilde kullanabilmeniz için gitmeden, Android ve Mac tabanlı cihazlara 2GIS isimli uygulamayı indirip offline olarak kullanabilirsiniz. Tüm gezginlerin yaygın olarak kullandığı Maps.me çevrimdışı olarak Kırgızistan’da yine işinizi çok kolaylaştıracaktır. Bişkek’te fiyatlarının biraz ortalama üstünde olmasına rağmen gezginlerin çoğu İnterhouse’a bağlı hostelleri tercih etmektedirler. İki şubesi bulunan hostelin geceliği 12-14 Dolar arası ve son derece temizdir.

Bişkek Çevresi

Ala Archa, Kırgızistan
Ala Archa

Bişkek’te günübirlik ya da gece konaklamalı olarak Ala Archa Milli Parkı’nı ziyaret edebilir, sizi kesmez ise Ala Archa’dan devam ederek parkın devamındaki zirveye tırmanış gerçekleştirebilirsiniz. Ala Archa’ya gitmek için de şehir merkezinden kalkan dolmuşlarla milli parka 4 km mesafedeki alana gelip yürüyebilir ya da herhangi bir taksi ile pazarlık yaparak 4-10 Dolar karşılığında parkın girişine kadar gelebilirsiniz. Ben dolmuş kullanarak bir noktaya gelip parkın girişine kadar otostop çekmiştim. Bu da bir seçenek olarak aklınızda bulunabilir.

Ala Too Meydanı, Kırgızistan
Ala Too Meydanı

Bişkek çevresinde yapabileceğiniz bir diğer atraksiyon ise şehre 70 km mesafedeki Tokmok şehrine gidip civardaki yurt kamplarında misafir olmak ve yaklaşık 12 Dolar karşılığında bir günlük at binme eğitimi alarak daha sonra Kırgızistan’ın diğer bölgelerine yapacağınız seyahatlerinizde at sırtında gezinmenizi kolaylaştırmak. Unutmayın Kırgız atları, Moğol atları gibi uysal ve sevimli değildirler. Beygir diye tanımlanan ve tırmanış yapabilen devasa ve bazen huysuz atlardır.

Issykul – Çolpan Ata

Salty Lake (Çamur Gölü), Kırgızistan
Salty Lake (Çamur Gölü)

Güney Amerika‘daki Titicaca Gölü’nden sonra dünyanın ikinci en büyük dağ gölü olan aynı zamanda Cengiz Aytmatov’un bir romanına sahne olan Issyk Kul, karla kaplı dağlarla çevrelenmiş olmasına rağmen, gölün suları hiçbir zaman donmaz; bundan dolayı gölün adı “ısık veya sıcak, ılık göl” anlamına gelen Kırgız Türkçesi’nde “Isık Köl” dür. Kırgız Türkleri bu göl için “Kırgızistan’ın bermeti (incisi)” demektedirler. Isık Gölü Balıkçı Şehri ile başlar. Balıkçı Şehri aynı zamanda Kırgız Demir Yollarının son durağıdır. Şehrin ismi civarda yaşamakta olan balıkçılardan ötürü Balıkçı olarak günümüze ulaşmış bugün şehrin her yeri, tütsülenmiş balık satan dükkanlarla doludur. Isık Gölü’nün turizm merkezi Çolpan Ata’dır. Sovyet döneminde sanatoryumların, pansiyonların ve tatil evlerinin bulunduğu şehir Sovyetler Birliği dağıldıktan sonra büyük sıkıntılar çekmiş olsa da son dönemde yerli ve yabancı turistlerin ilgisi ile yeniden atağa kalkmış, eski tesislerin bir kısmı yıkılıp yerlerine yeni pansiyonların yapılmasıyla yeniden hareketlilik kazanmıştır. Otel ve pansiyon fiyatlarının ortalama 800 ile 2000 Som arasında değişmekte olduğu Isık Gölü’nün en pahalı bölgesinde, ben yurt kampında Wi-Fi’li çadırlarda 600 Som’a konaklayıp sabahın erken saatlerinde gölün tadını çıkarmayı tercih ettim. Çolpan Ata’ya Bişkek’ten 18 kişilik araçlarla 300 Som karşılığında 3 saatte ulaşabilirsiniz. Burada en az 2 gece kalın derim. Geldiğiniz dönemde CBT’nin (Kırgız Turizm Ofisi) web sitesini incelerseniz burada gerçekleşen festivallerden birine denk gelme şansınız da olabilir.

Karakol Gezi Rehberi

Arslan Bop, Kırgızistan
Arslan Bop

Bişkek’e 340 kilometre mesafedeki Karakol Şehri, Isık Gölü’nün en doğusunda, Çin’in 150 Kilometre kuzeybatısında yer alır. 75 bin nüfusu ile ülkenin dördüncü büyük şehridir ve ülkeye gelen her turistin mutlaka uğradığı en önemli doğa turizmi, kayak ve dağcılık merkezidir. Bişkek Havalimanı’na indikten sonra birçok turist doğruca Karakol’a gelerek, seyahatlerine buradan başlamaktadırlar. Şehirde Rus-Ortodoks Katedrali, Tarih Müzesi, Dungan Camii, Kırgızistan’ın en büyük hayvan pazarını gezebilir, Karakol merkezine 8 kilometre mesafedeki Aksu kaplıcalarında yorgunluğunuzu atabilirsiniz. Yakın çevrede bulunan, Tuzlu Göl (Salty Lake), Yedi Öküz Kayaları (Jeti Oguz), Barskoon Şelalesi, Peri Masalı Kanyonuna (Fairy Tale Canyon) gidebilirsiniz. Karakol’a gelen turistlerin birçoğunun mutlaka yaptığı atraksiyonlardan biri Altyn Arashan Platosu’na çıkmaktır. Bunun için Ak-Suu kaplıcalarına gelmeden önceki yol ayrımından sağa dönüp, yaklaşık 4 saat süren 12 kilometrelik yürüyüş yapmanız gerekmektedir. Altın Araşan Vadisi’ne ulaştıktan sonra keyfini çıkarıp, civardaki termal havuzlarda biraz rahatlayın. Ertesi sabah ise mutlaka 3850 metredeki Alakol Dağ Gölü’ne gidin, eşsiz manzaranın tadını çıkardıktan sonra 6 saatlik yürüyüş ile Karakol’a ya da diğer rota olan Yedi Öküz Kayalıklarına doğru devam edin.

Song Kul Gölü, Kırgızistan
Song Kul Gölü

Bu yürüyüşlere çıkarken yanınıza yeterli su ve gıdayı ve hangi mevsimde olursanız olun yağmurluk almayı ihmal etmeyin. Fazla vaktiniz yoksa Karakol şehir merkezinde kaldığınız yere fazlalık eşyalarınızı bırakıp Altın Araşan Platosuna günübirlik toplamda 17-20 km yürüyerek gidip gelebilirsiniz. Biraz yorucu olacaktır ama kesinlikle kaçırmayın derim. Karakol’dan sonra gideceğiniz destinasyona göre Isık Gölü’nün güneyinden gitmenizi ve yol boyunca doğanın tadını çıkarmanızı tavsiye ederim. Karakol’da Düet Hostel tüm gezginlerin tercih ettiği konaklama seçeneklerinin başında gelirken gecelik 500 Som ücretinin karşılığını fazlasıyla veriyor. Duet Hostel Tel: +996 707 703 828

Song Kol

Song Kul Narin, Kırgızistan
Song Kul Narin

Son Göl namı diğer Song Kol ağaçsız bir dağ yaylasında, ortalama deniz seviyesinden 3,016 metre yükseklikte yerleşik ve gür dağ otlakları (yayla) ile çevrelenir. Gölün güzelliği fazlasıyla övülür fakat bu göle kolayca erişilmez. Göle sadece Haziran’dan Eylül’e kadar sürede güvenle ulaşılabilir. Gölün etrafında hiçbir tesis yoktur, fakat yerel halktan beslenme ihtiyacı karşılanabilir ve yurt kiralanabilir. Gölün etrafı bolca dağ otlakları ile kaplı olduğundan, Koçkor, Narin ve At-Başı bölgesinden gelen çobanlar koyun, inek, at ve hatta ara sıra da deve gibi hayvan sürülerini yaz aylarında burada otlatırlar. Kırgızistan’da Narin İli’nin kuzeyinde Issık Göl’ün güneybatısında, ülkenin ikinci büyük kapalı havza dağ gölüdür. Son Göl’e Koçkor kasabasına gelip, oradan CBT veya diğer seyahat acentelerinin düzenlediği at binişi içeren turlarla ulaşabilir ya da iki gün süren bir yürüyüşle ulaşabilirsiniz.

Song Kul Gölü, Kırgızistan
Song Kul Gölü

Son Göl’e yürüyerek ulaşmak için Koçkor kasabasından otostopla ya da taksilerle Koçkor-Jumgal karayolunun 46. kilometresinde inip sol tarafınızda kalan tepelere doğru patikayı izlemeniz gerekmektedir. 4 km sonra Çar Arça geçidindesiniz. Biraz dinlendikten sonra, 13 km sürecek olan 4 saatlik patikayı izliyorsunuz ve Klamche. Klamche Vadisi kışları Koçkor’da yaşayan ve hayvancılıkla uğraşan ailelerin yazları gelip hayvanlarını otlattıkları, dağlar arasında harika bir vadi. Klamche’deki her ailenin misafirler için fazladan çadırları mevcut. Buralarda 600 Som karşılığı konaklayabilirsiniz. Ertesi sabah kuzeydoğu yönüne 8 km daha devam edip muhteşem Son Göl’e ulaşabilirsiniz. Hayatınızda yapacağınız en keyifli yürüyüşlerden biri olacağına eminim. Son Göl’ün soğuk sularının keyfini çıkarın, yakınlardaki yurtlarda bir gece konaklayıp saat 22:30 gibi yıldızları izleyin derim. Böylesini hiç kimseler oraya gidene kadar görmemiş, görmeyecektir. Ertesi sabah saat 09:00 gibi kahvaltınızı açık havada yaptıktan sonra Tuz Aşu geçidine doğru yola koyulun. En yakın yerleşim yerine 25 km mesafedesiniz ve güneş batana kadar yürüyün Kızart köyündesiniz. Bir taksi ile anlaşıp Koçkor’a ya da diğer destinasyonunuza doğru devam edebilirsiniz.

Song Kul Ovası, Kırgızistan
Song Kul Ovası

Oş – Celal Abad – Arslan Bob

Oş, Fergana Vadisi’nin güneyinde bulunan ve “güneyin başkenti” olarak adlandırılan, etrafı Süleyman Dağı ve Tanrı Dağları’na bağlı Kaklik-Uchar (Keklik-Uçar), Tur-Buas gibi diğer dağlar ile çevrilidir. Kırgızistan’ın en büyük ikinci şehridir. 3000 yıllık tarihi ile ülkenin en eski şehridir. Özbeklerin yoğunlukta olduğu bölgede, Ruslar, Kırgızlar ve Tacikler yaşamaktadır. Oş şehri genelde Pamir Dağlarının eteklerinde kurulu Sary Tash ve Sary Morgol köylerine gitmekte olan ya da dünyanın en tehlikeli karayolları arasında geçen ve ziyaretçilerine eşsiz manzaralar sunan Kırgızistan-Tacikistan arasındaki M-41 karayoluna giden gezginlere ev sahipliği yapmaktadır. Çoğu gezgin burayı bir dinlenme noktası olarak kullanıp ya buradan ülkeyi terk etmektedir ya da kuzeye Kırgızistan’ın içlerine doğru buradan yol almaktadır. Burada bulunduğunuz süre içerisinde UNESCO’nun Dünya Mirası Listesi’nde yer alan Taht-ı Süleyman Dağı’nı ziyaret edebilir, pazarları gezebilir, eski Sovyet yapılarını inceleyebilir, Uygur ve Özbek mutfağına ait yemekleri tadabilir, Kırgızistan’da yaşayan Özbekler ile muhabbet edebilirsiniz.

Tarih Müzesi, Kırgızistan
Tarih Müzesi

Celal Abad, Oş şehrinin 100 km kuzeyinde yer alan ve doğal suları ve cevizi ile ünlü bir şehirdir. İpek Yolu üzerinde yer alan şehir Özbekistan sınırına en yakın kentlerdendir. Hz. Eyüp Peygamber’in buradaki sulardan şifa bulduğu yörede yaygın bir inanış olduğundan insanlar şifa bulmaya buralara gelirler. Bir gezgin olarak şehre bir gün ayırarak gezebilir, sonrasında Bazar Korgan kasabasına geçip oradan Arslan Bop’a gidebilirsiniz. Arslan Bob köyü cevizin ilk yetiştiği ve dünyaya yayıldığı yer olarak bilinir, bölge ceviz ağacı ormanlarıyla ünlüdür. Büyük İskender’in ilk ceviz ağacını burada avlandıktan sonra buradan alarak Yunanistan‘a götürdüğü söylenmektedir. Dünyanın en büyük doğal ceviz ormanları bulunan şehrin ceviz üretimi yıllık 1500 tondan fazladır. Ceviz ormanlarında kamp yapabilir, civarda bulunan şelalelere gidebilir ya da çevredeki dağlarda doğa yürüyüşleri yapabilirsiniz. Arslan Bob köyünde konaklama için CBT ofisleriyle iletişime geçebilir, evlerini gezginlere açan yaklaşık 28 ailenin evlerinde 750-800 Som karşılığı konaklayabilirsiniz.

CBT Arslan Bob Ofisi: +996 773 342 476

Bişkek Hakkında Pratik Bilgiler

Para Birimi: Kırgızistan Som’u (KGS)

Konuşulan Dil: Kırgızca, Rusça

Bişkek’i Gezmek için En İyi Zaman: Mayıs sonu ile Eylül ayı arası.

Havaalanından Ulaşım: Şehir merkezine 36 km mesafede bulunan havaalanından 380 Numaralı Marshurtka (50 Som) denen dolmuşlar ile şehir merkezine 1 saatte ulaşabilirsiniz. Taksiler en fazla 600 Som’a yine istediğiniz yere sizi götürürler. Binerken fiyatı konuşmanızda fayda var.

Çevre Şehirlere Ulaşım: Otobüs garı harita uygulamalarında çok rahat bulabileceğiniz bir yerde, dolmuş (10 Som) ya da taksi ile (100 Som) gidebilirsiniz. Garda fiyatlara dikkat edin, turistlere farklı fiyatlar çekebiliyorlar.

Araç Kiralama: Bişkek Manas Havalimanı’nda ya da şehir merkezinde 30-50 Dolar arasında fiyatlara araç kiralama, 60-100 Dolar arası fiyatlara şoförlü araç kiralama imkânınız vardır.

Bişkek şehrinin merkezi birbirine paralel iki cadde ve onları kesen iki caddeden oluşmaktadır. Şehrin birçok noktasına yürüyerek gidebilir, yorulduğunuzda bir kafede soluklanıp sonrasında dolmuşla ya da taksi ile istediğiniz yere yine rahatlıkla ulaşabilirsiniz. Akıllı cihazlarınızda 2GIS isimli uygulamanın bulunması şehrin dört bir yanına giden dolmuş ağına çok kolay bir şekilde hâkim olmanızı sağlayacaktır. Burada yapılabilecekler arasında sıralayabileceklerimizden bazıları;

  • Ala Too Meydanı’nı gezmek,
  • Panfilov Parkı’nın keyfini sürmek,
  • Cengiz Aytmatov’un heykelini ziyaret edip hatıra fotoğrafı çektirmek,
  • Frunze Müzesi’ni ziyaret etmek,
  • Tarih Müzesi’ni ziyaret ederek geçmişe keyifli bir yolculuk yapmak,
  • Burana Kulesi’ne günübirlik keyifli bir gezi düzenlemek,
  • Ala Archa Milli Parkı’nı ziyaret etmek
  • Oş Bazarı’nı herhangi bir yankesicinin aksiyonuna uğramadan gezinmek,
  • Modern kafelerde kahvenizi yudumlarken Kırgız gençlerini gözlemlemek.

Bişkek’te Nereden, Ne Alınır?

Bişkek alışveriş konusunda Orta Asya’nın en çok çeşitliliğe ve en ucuz pazar ve merkezlerine sahip şehridir. Oş Bazar, Dordoi Bazar, Orto Soy Bazar, Alamadin Bazar ve diğer halk pazarlarında gıda, tekstil, elektrik ve elektronik ve benzeri milyonlarca ürün bulma şansınız vardır. Buralar dışında kendinize ya da sevdiklerinize elektronik ürünler yada yöresel hediyelik eşyalar almak istiyorsanız size TSUM Center isimli merkezi tavsiye ederim. Buradan alacağınız cihazların birçoğu sağlam ve ülkenin bu konuda en iyi noktası konumundadır.

Peri Masalı Kanyonu, Kırgızistan
Peri Masalı Kanyonu, Kırgızistan

Bişkek Gece Hayatı ve Eğlence

Çok çılgın partilere ev sahipliği yapan mekânlardan, içkinizi yudumlayıp arkadaşlarınızla muhabbet edebileceğiniz mekânlara, onlarca mekânın bulunduğu Bişkek Orta Asya’daki en hareketli gece hayatına sahip şehirdir.

Şehirdeki barların çoğu %10 ila %25 arasında bir oranı faturanıza servis ücreti olarak eklemektedirler. Metro ve Golden Bull isimli gece kulüpleri, gece geç saatlere kadar eğlenen yüzlerce insana ev sahipliği yapmakta iken genellikle çok kalabalık olan bu mekanlarda müzikler çoğunlukla seksenlerden ve ara ara Madonna ve Michael Jackson’dan çalmaktadır. Fiyatlar 2 ila 50 Dolar arasında değişmektedir. Sovyet tarzı bir mekân arıyorsanız şayet Promzona tam size göre bir mekândır. Çoğu lüks gece kulübünden belki daha pahalıdır ama rock ağırlıklı müzik çalan mekânda yerel grupların performanslarını izleyebilirsiniz.

Kırgızistan’da Trekking Rotaları

Altyn Arashan Vadisi, Kırgızistan
Altyn Arashan Vadisi

Birçok güzelliğe ev sahipliği yapan Kırgızistan’ın vize konusundaki esnekliğine daha önce değinmiştim. Hem ülkeye giriş çıkışlarda pek problem yaşanmaması hem de çevredeki tüm ülkelere en rahat vize alınabilecek nokta olması sebebiyle, gezginler, Kırgızistan’ın neresinde olurlarsa olsunlar, bu durum ülke hakkında esnek davranmalarına sebep oluyor ve seyahatlerini günlerce tembellik yaparak, kendilerini dinleyerek ya da doğaya bırakarak uzatıyorlar. Ben yaklaşık 10 gün fazladan kaldığım ülkede kendimi doğaya bırakma seçeneğini tercih edip dağ yürüyüşleri ile kendimi şımartmış vizem hazır olana kadar ki sürede de Bişkek çevresindeki milli park ya da dağlarda vakit geçirmiştim. Ülke genelinde en efsanevi yürüyüş rotalarından bahsetmek gerekirse şayet;

  • Bişkek’e bir saat mesafede yer alan Ala Archa Milli Parkı,
  • Bişkek şehrinin hemen dışında Tokmok şehri yakınlarındaki Kegeti Köyü,
  • Bişkek’e iki saat mesafedeki Issyk-Ata Vadisi,, Issyk Ata Senatoryum girişini geçince başlayan rota. Issyk-Ata Gorge diye geçer.
  • Karakol şehrinden ulaşabileceğiniz Altynarashan-Alakol rotası.

Bişkek çevresinde ya da Bişkek’ten rahatlıkla ulaşabileceğiniz bu doğa yürüyüşü alanları dışında, Kırgızistan ülkenin her yerinde bulunan yüze yakın yürüyüş, tırmanış ve kamp alanı ile bir doğa turizmi cennetidir. Şayet kamp malzemeleriniz yoksa Trekking Union uygun fiyata kiralama hizmeti de sunmaktadır.

Kırgızistan’da Festivaller

Kırgızistan her sene Temmuz ve Ağustos ayı boyunca düzenlen göçebe kültürüne ait festivalleri ile ziyaretçilerin dikkatini çekmeyi başarmıştır. Erkeklerin at binme ve avcılık, kadınların el işleri ve yemek yapma üzerine hünerlerini gösterdikleri festivaller hakkında detaylı bilgi her sene güncel olarak CBT ve VISIT-ALAY‘ın web sitelerinde yayınlanmaktadır. Festivaller Issyk Kul, Arslan Bob, Sary Mogol ve Susamyr Vadisi bölgelerinde düzenlenmekte, katılım ücretleri 700-1000 Som arasında değişmektedir. Ülkeye yapacağınız ziyaretlerin bu tarihlere denk gelmesi durumunda festivalleri kaçırmamanızı öneririm.

Kırgızistan’da Ne Yenir, Ne İçilir?

Pilov, Kırgız Yemeği
Pilov, Kırgız Yemeği

Kırgızistan’da insanlar genel olarak hamur işi ve et ağırlıklı beslenmektedirler. Kentlerde mutfak kültürü zamanla gelişmiş ve değişmiş olsa da kırsal bölgelerde çorba ve sulu yemek ağırlıklı beslenme devam etmektedir. Başlıca yemekleri, Lagman, Mantı, Oromo, Plov, Beşparmak ve Şaşlık dedikleri bizim şiş kebaplarımızdır. Benim favori yemeğim her zaman bol sebzeli kızarmış lagman (Boso Lagman) olmuştur. Bişkek merkezde Aşhane ve Celalabad Restoranı kesinlikle es geçmeyin derim.

Kırgız Kahvaltısı
Kırgız Kahvaltısı

Dağ yürüyüşleri sırasında denk geldiğiniz çadırlara sizi davet edenler ya votka ya da kımız (at sütü) ikram ederler. Hiç sevemediğim at sütünü içmekte size başarılar dilerken, kurut dedikleri bizdeki çökelek peynirini anımsatan misket boyutundan ceviz boyutuna kadar farklı boyutları olan peynirleri kaçırmamanızı tavsiye ederim.

Kırgızistan’da Nerede Kalınır?

Yurt Çadırı, Kırgızistan
Yurt Çadırı, Kırgızistan

Kırgızistan, size sunduğu konaklama seçenekleri ile Orta Asya’da en rahat edeceğiniz ülkelerin başında gelmektedir. Başkent Bişkek’te oteller, pansiyonlar, hosteller son derece rahat ve güvenlidir. Konaklama fiyatlarının 100 TL’den başladığı şehirde 5 yıldızlı otellere kadar yüzlerce seçenek bulunurken her bütçeden gezgine uygun konaklama fırsatı sunmaktadır. Interhouse isimli organizasyonun uygun fiyatlı konaklama sunan tesislerini incelemenizi tavsiye ediyorum.

10 YORUM YAZILMIŞ

  1. Kırgızistan hakkında güzel bir yazı olmuş. Benim de eklemek istediklerim var.

    1. Öncelikle otostop çekenler için Rusça konuşmaya gerek yok. “Bekerge bolotbu?” derseniz “bedavaya olur mu” demiş olursunuz? Onlar da size “Kaysı uluttansın derseler”, yani “hangi ulustansın?” Türkiye’den geldim deyince %80 oranında gülümsemeyle karşılanırsınız, otur otur derler. 🙂

    2. CBT evlerini boş verin. CBT başlangıç olarak güzel bir organizasyon fakat madalyonun öteki yüzü de var. CBT’ye katılmak için Kırgız ailelerin para ödemesi gerekiyor. Yani evinizde turist ağırlamak ve para kazanmak istiyorsanız kazancınızın belirli bir miktarını CBT’ye vermek zorundasınız. Böylelikle durumu hallice olan aileler turizm ile daha çok para kazanabiliyor, diğerleri bilinmeyen kaldıkları için sektörde yer alamıyorlar. Gittiğiniz yerlerde yerel insanlarla Türkçe-Kırgızca karışımı bile olsa bir şekilde kendinizi ifade etmeniz çok kolay, keza dillerimiz birbirine oldukça yakın. Tanışın, konuşun, kalacak yerinizi öyle bulun. Örneğin Calal-Abad, Arslanbap’ta bir CBT evinde konaklamak 800 som iken ben 100 soma koca odada tek başıma güven içinde konaklama imkanı buldum, o da samsa pişiren bir yerde tanıştığım Özbek bir kız olan Gülcennet sayesinde. (Adının güzelliğine bakar mısınız?)

    3. Karakol bölgesi çok güzel, muhteşem bir doğaya sahip, Issık Göl’ün güneyi hayran olunası bir yer. Fakat bu CBT organizasyonu Kırgızistan’ın turizm bölgesini Karakol’da yoğunlaştırmış durumda. Örneğin Barskoon şelalesine gittiğinizde bütün o kıl çadırların yani Boz-Üy’lerin etrafında arabalar, dolmuşlar görmek zorunda kalacaksınız, tüm o taygaya yani ormana tezat bu görüntü, Kırgız yaşamını tam anlamıyla tecrübe etmenize inceden bir engel oluşturacaktır. Burada at binmek isterseniz dakika başına 10 som ödemek zorunda kalacaksınız. Peki, tüm bu çocuklar gerçekten misafirperverliklerinden mi etrafınıza toplanıyor yoksa para için mi? Sizin için fark etmiyorsa, benim için de sıkıntı yok. Yalnız gerçek ve eski Kırgız göçebe yaşamını görmek, kıl çadır yaşamına dahil olmak, yolunuza ak dilekler dilenerek sofra başında tüm ev sahipleriyle kımız içip, şarkılar söyleyip, danslar etmek istiyorsanız, yani aradığınız daha gerçek bir şeyse, haritalara biraz göz gezdirin ve rotanızı Narın bölgesine çevirin. Orada arada kalmış, ana yoldan uzakta bir köyün yaylasına yürüyerek çıktığınızda, devasa yaylaya geldiğinizde ne araba görürsünüz ne de turist. Buralardan itibaren gerçekliğe hoş gelirsiniz. Ay ne demek, gün ne demek, at ne demek buralarda öğrenirsiniz.

    4. Yazıda belirtilmese de Kırgızistan’da çok önemli bir durum var. Şöyle ki şanlı savaşçı Manas’ın ölmediğine, çok parçaya bölündüğüne inanılır. Bazı insanlar Manas atayı rüyalarında gördükten sonra tüm destanı söyleyebilir hale gelirler. Manas atanın hayatını anlatan bu destanı hiç durmadan söylemek tam 7 gün 7 gece sürer ve bunu meşhur Manasçı Sayakbay 2 hafta boyunca söyleyerek bitirmeyi başarmıştır. Kırgızistan’daki yaşı en genç Manasçı’nın adı Ümüt (Ümit)’tür. Bu çocuğun bir röportajında “Manas destanını anlatmadığında içinin sıkıldığını, bu sebeple ruhu geldiği zaman mutlaka destanı okuması gerektiğini” dinleyebilirsiniz. Manasçı, toplumda saygıdeğer bir kişidir, bu sebeple ki sahte Manasçılar da yok değildir. 3. maddede dediğim yaylalara çıkarsanız, keçi eti yiyip, kımız içerken Manasçılarla aynı sofrada destanı dinleme şansını da yakalayabilirsiniz.

    5. Dikkat edin, Maşallah dileği Kırgızistan’da yalnızca çocuklara söylenir. Ağzında sigarası ile, at sırtında Gök-Börü oynarken tüm gençlere taş çıkartan 70 yaşında bir Çong-Ata (dede) veya 40’lı yaşlarında olup da kucağında 1 yaşında bebeği olan bir Ece (abla) görürseniz maşallah demeyin, bozulurlar. Derseniz de bizlerin kimlere ne sebeple maşallah dediğini açıklayın.

    6. Kımız hakkında da küçük ama yararlı bir bilgi vereyim. Mevsime göre kımızın adı ve tadı değişir. Yazın içilen taze kımıza Süt Kımız denir. Mayalanma süreci arttıkça tadı ve aroması da güçlenir ve adı Arak Kımız’a dönüşür. Batıdan gelen gezginlerin sindirim sistemi daha çok çöple dolu olduğundan kımızın etkisi güçlü gelir. Kımız sindirim sistemini ve karaciğeri temizler. Yanaklarınız al al olur, içiniz ısınır ve güçlenirsiniz. Böylelikle 2000-3000 metre rakımlarda üşümeden kendi çadırınızda konaklayabilirsiniz. Siz yine de süt kımızla başlayın, sonra sarhoş olup çayırlarda yuvarlanmayın. 🙂

    7. Yemeklerden ve sofra başı toplanmalarından sonra Kırgızlar şükrederler ve hep birlikte el açıp Omiiin (amin) derler. Gök-Börü oyunundan önce gençler, Aksakallara yaklaşıp dualarını alırlar. Sizi bir yere götüren biri, sizden kendi yolculuğunun devamında bir ak dilek, bir dua bekler. Yüreğinizi açın ve içinizden gelen güzel sözleri sarf etmeye çalışın. Türkçe bile olsa, bu olaya kendinizi bırakın. Biz Türkiye Türkleri, maalesef kötü sözleri rahatça söyler, güzel sözleri, şükranı, minneti, iyi dilekleri söylemede zorlanır ve kalıpların dışına kolay kolay çıkamayız. Bırakın Kırgızlar size yürekten gelen sözleri dile dökmeyi öğretsin. Sofrada oturup da birinin “Batuu Kılaluu” dediğini duyarsanız, ellerinizi açın ve amin deyin. İnancınız olsa da olmasa da katılın derim, zararını görmek bir yana, faydasını görürsünüz.

    8. Kırgızistan’da insanlar kendisinden 2-3 yaş büyüğüne bile siz diye hitap eder. Bu ince çizgiyi, saygıyı yakalayın. Büyüklere, bilakis Aksakallara sen diye hitap etmeyin.

    9. Kırgızca öğrenmenin en kolay ve keyifli yolu yaşlılar ve çocuklarla sohbet etmektir. Deneyin. 🙂

    10. İmkanınız varsa küçük ve kışlık malzemeler götürün yanınızda, bere, kaşkol, eldiven gibi. Çoğu çocuğun ihtiyacı var.

    Yolu bu güzel, coşkulu ve mütevazi ülkeye düşen ve benim bu yazımı okuyan herkesten ricam, benden de Kırgız ellerine ve topraklarına selam iletmesidir. Kırgızistan yoğun ve gerçek öğretiler gösteren, şefkatli olduğu kadar çetin de bir öğretmendir. Dinleyin, izleyin, yaşayın, katılın.

    Ak jol bolsun (yolunuz açık olsun).

    • Filiz Hanım,

      Değerli yorumunuz, katkılarınızdan dolayı şahsım ve tüm okurlar adına size çok teşekkür ediyorum. Çok kıymetli bilgiler verdiniz, katkıda bulundunuz. Muhteşem bilgiler! Çok iyi gözlemler yapmışsınız. Orada uzun süreli mi kaldınız yoksa kısa süreli seyahat deneyimleriniz mi? İsterim ki burada, Kırgızistan hakkında deneyimlerinizi içeren gezi notlarınızı bizlerle paylaşmanızı. Eğer bizlerle bu kıymetli bilgilerinizi paylaşırsanız lütfen benimle iletişime geçiniz. Adınızla birlikte yazılarınıza site içerisinde yer vermekten memnuniyet duyarım.

      Sevgiler, selamlar.

      • Tekrar merhaba,

        Çok teşekkür ederim. Ben Kırgızistan’da 1,5 ay boyunca otostopla seyahat ettim. Açıkçası yazı yazan biri değilim. Buradaki yazıyı görünce yorum yapmak içimden geldi, biraz da ilham perisi yardım etti. E-mail adresim sizde görünüyor mu bilmem, eğer ulaşabiliyorsanız lütfen ulaşın. Ara ara ilham gelip de bir şeyler yazarsam genel anlamda yollar, insanlar ve kültürler üzerine, teklif ettiğiniz gibi burada yayımlansın isterim. Neden olmasın?

        • Merhaba Filiz Hanım,

          Otostopla Kırgızistan! Bravo! Kutlarım sizi. Şimdi ne hikayeler birikmiştir sizde… Açıkçası yazmanızı isteriz. Eminim çok değerli notlara sahipsinizdir. Böylece Kırgızistan’a ilgili diğer okurlar da sizin bu değerli bilgilerinizden faydalanacaktır. Size e-mail adresiniz üzerinden ulaşacağım.

Yazıya ilişkin düşüncelerinizi yazabilir, merak ettiklerinizi sorabilirsiniz.

Yorumunuzu giriniz!
Lütfen adınızı buraya giriniz.