Büyük sırt çantamı (Deuter AirContact Pro 60+15) Mahdi’nin evine bırakarak sadece günlük kullandığım küçük sırt çantamı yanıma aldım. İçerisinde yolda ihtiyaçlarımı karşılayacak fotoğraf makinem, hard disk, tablet ve kişisel bakım eşyalarım bulunmakta.
Kum Gezi Notları
Rıza ile buluşuyor ve birlikte Tebriz şehirlerarası otobüs terminaline gidiyoruz. Otobüsün kalkış saati gece 00:00. Henüz saat 23.00 suları ve Rıza ile burada biraz oyalanıyor, bir şeyler içiyoruz. Yaklaşan otobüs saati ile peronlara doğru giderken beni Kum’a götürecek olan aracı görüyoruz. Saatin de geç olmasıyla Rıza’nın benim için daha fazla beklemesini istemiyor ve 20 gün sonrasına görüşmek üzere şimdilik vedalaşıyoruz. Rıza gittikten yaklaşık 20 dakika sonra da otobüsümüz hareket ediyor. Pek bir yolum yok. Tebriz–Kum arası yaklaşık 5,5 saat sürmekte. Ayrıca Tebriz–Kum arası otobüs bilet fiyatları 12.500 Tümen’dir. Tabi klasik, orta sınıf ve VIP olmak üzere farklı otobüs seçenekleri bulunmakta. Klasik otobüsler eski olup bilet fiyatı 10.000 Tümen’dir. Orta sınıf otobüsler 12.500 olup, VIP otobüs bilet ücreti ise 17.000 Tümen’dir.
Tebriz’den bu yana uyuyorum. Eh! 5-6 saatlik yolculuk da olsa uyumam gerek. Konaklamayı da bu şekilde aradan çıkarmış oluyorum. Ayrıca yeni gün için uykumu almalıyım. Zira, Kum şehrini uykusuz gezmek istemem. Tebriz–Kum arası yolculuğunuzda otobüsler yalnızca bir ihtiyaç molası ve sabah namazı için kısa mola vermekte. Mola yerleri Türkiye’ye nazaran çok geri kalmıştır. Yolcuların yemek ihtiyaçlarını karşılaması için küçük bir lokanta bulunmakta. Yemekler gayet ucuz. Sulu yemek ve kebap çeşitlerinin yanı sıra büyük bir semaverde çay satışları yapılmakta.
Yarım saat süren mola sonrası yolculuğa devam. Sabah 05:00 sularında otobüsün namaz için durmasına uyanıyorum ve çıkıp dışarıya biraz hava alıyorum. Yarım saatlik bir yolumuz kaldı. Daha da uyumuyorum zaten. Namaz sonrası devam eden otobüsümüz yaklaşık 35 dakika sonra Kum şehrine varıyor. Güneş yeni doğmak üzere. Şehir henüz yeni uyanmamış. Yol üzerinde yalnızca birkaç fırın açık. Bu fırınlardan birine giriyor ve Hz. Masume Kompleksinin adresini soruyorum. Pek uzakta değilmiş. Yürüdüğüm yolu düz devam ederek yaklaşık 200 metre sonra komplekse geliyorum. Çevre şehirlerden ziyarete gelen insanların devasa avlu içerisinde her birinin bir tarafta yattıklarını görüyorum. Dilerseniz biraz Hz. Masume ve kompleks hakkında bilgiler vereyim…
Kum Gezilecek Yerler
Hz. Masume Türbesi
Kum gezilecek yerler arasında ilk olarak Şiiler için de önemli bir yere sahip olan Hz. Masume kabrinin bulunduğu kompleks ziyaret edilebilir.
Bu şehri önemli kılan tek nedeni Hz. Masume kabrinin burada olmasına bağlayabiliriz sanırım. İran ve Şii dünyasının en önemli dini merkezi olarak kabul edilen Kum şehri İslam dininin ilk yıllarından beri önemli bir yere sahiptir.
Hz. Muhammed (sav) Ehl-i Beyt’inden olan ve Şiilik inancında 12 imamdan biri olan İmam Rıza’nın kız kardeşi Hz. Masume’nin türbesinin burada bulunması şehrin Şiiler için kutsal olmasına neden olmuştur. Hz. Masume, İmam Musa Kazım’ın kızı ve İmam Rıza’nın kardeşidir.
Kum şehri öte yandan bir ilim şehridir. Medrese ve türbelerin yanı sıra çok sayıda genç mollaların yetiştiği şehirde tamamıyla manevi bir atmosfer hakimdir. Kum medreselerinde İslami ilimler de olmak üzere felsefe, hukuk ve çeşitli ilimler tahsil edilmekte.
Kompleks çok güzel bir dekorasyon ile tasarlanmış. İç mekanda özellikle daha etkileyici işlemelerin yer aldığı kompleks büyük bir avluya sahip. Buraya giriş yapabilmek için tesis girişinde emanet bölümü var. Ücretsiz bir şekilde çantanızı emanete bırakarak dış ve iç bölümleri rahatlıkla gezebilirsiniz. Ne yazık ki kompleks içerisinde fotoğraf çekmek yasak. Sadece telefon çekimlerine izin veriliyor. Fakat şunu söyleyebilirim ki; özellikle Hz. Masume kabrinin yer aldığı bölüm çok sayıda Şii insanın akınına uğramakta. Tüyleri diken diken eden bir atmosfer var orada. Ağlayanlar, türbeye tutunmak için birbirini itenler, giriş kapısına kadar öpenler, yüzünü sürenler gerçekten çok etkileyici bir andı benim için. Kabir ziyareti sonrası diğer bölümleri gezebilirsiniz. Her bölüm beraberinde size farklı bir sürpriz sunacak. Cam işlemelerine, muhteşem çini işçiliğine doyacaksınız. Ayrıca belirtmem gerekirse, Hz. Masume Kompleksi’ni ücretsiz bir şekilde İngilizce dilinde rehberle gezebilirsiniz. Kompleks içerisinde turizm danışma bürosu vardır. Buraya giderek bir rehber talep edebilirsiniz. Çalışanların hepsi yeni stajyer rehberler ve hepsi güler yüzlü sıcacık insanlar. Size rehberlik hizmeti vermek için can atmaktalar. Ben de kompleksi tamamıyla bir rehber eşliğinde gezdim. Çok da memnun kalmıştım.
Kompleks beraberinde bir de çarşı alanına sahiptir. Burada İran’a özgü birçok hediyelik eşya, dini ürünler ya da gıda ve giyim ürünleri bulabilirsiniz. Rengarenk olan çarşı içerisinde dolaşarak da yerel esnafları, alışveriş yapan insanları gözlemleyebilirsiniz.
Ayrıca Okuyun: Kum Gezi Rehberi
Cemkeran Camii
Kum gezilecek yerler arasında bir diğer önemli ve en dikkat çeken yer şüphesiz Cemkeran Camisidir.
Burası inanışlara göre kıyamet öncesi geleceğine inanılan Hz. Mehdi (a.s) adına yapılan yine büyük bir komplekstir. Hz. Masume kompleksine 30 dakikalık bir yürüme mesafesinde bulunan camiye dilerseniz 500 Tümen karşılığında otobüsler ile de gidebilirsiniz. Bir kuyu üzerine inşa edilen yapı özellikle Salı günleri tıklım tıklım olmakta. Zira, Hz. Mehdi’nin (a.s) Salı günü çıkacağına inanılıyor. Avlu etrafını çok sayıda minare süslemekte. En yüksek minaresi 85 metre yüksekliğinde olan tesisi iki küçük kubbe tamamlıyor. Yine aynı şekilde burada da kompleks içerisinde profesyonel makine ile fotoğraf çekimi yapmak yasak.
Kum şehrine yarım gün ya da bir tam gününüzü ayırmanız yetecektir. Küçük bir yerleşim yeri olan Kum’da gezilecek yerlerin az ve tamamının yürüme mesafesinde olması zamanınızı fazla almayacaktır. Nitekim, çarşı, pazar yerleri de Hz. Masume Kompleksi çevresinde toplanmıştır. Kum yerel insanlarını, molla ve pazar yerlerini gözlemlemek için Hz. Masume Kompleks çevresi oldukça uygun bir bölgedir. Burada konaklamayı düşünürseniz Hz. Masume Kompleksi karşısında yer alan hostellere uğrayabilirsiniz.
Sabah 05:30 sularında indiğim Kum şehrini gezmeye 07:00 gibi başladım. Saat 14:00’e kadar dinlenmeden gezdiğim Kum şehrinin önemli gezilecek iki yerini görmüş ve pazar alanlarını da dolaşarak günlük yaşamdan gözlemler yapmıştım. Burada kalmayı düşünmediğim için şehirlerarası terminale gittim. Kaşan’a giden ilk otobüs olan 15:30 aracına bir bilet kestim. Kum-Kaşan arası orta sınıf otobüsler hizmet vermekte. Bilet ücreti 5.000 Tümen. Yolculuk yaklaşık 1 saat 30 dakika sürmektedir.
15:30’da hareket eden otobüs ile Kaşan’a doğru giderken bu benim için de iyi bir dinlenme fırsatı oluyordu. Hiç dinlenmeden Kum şehrini gezmek açıkçası beni yormuştu. 1 saat 15 dakika gibi beklenenden de kısa süren Kum-Kaşan yolculuğum sonrası yeni bir şehirde olmanın mutluluğunu yaşıyorum.
Kum gezisi hakkında tüm sorularınızı yorum yazarak sorabilirsiniz.
Sizleri ilgi ile takip ediyorum. Yakın zamanda ben de İran’a gitmek istiyorum otobüsle. Sizlerden ricam Kum, Meşhed ve Tahran otogar terminallerinin adını atmanız olacaktır. Hoşça kalın.
Merhaba Serdar Bey,
İlginiz için teşekkür ederim. İran’da Tahran, İsfahan ve Tebriz hariç diğer şehirlerin otobüs terminalleri kendi şehir adlarıyla anılıyor. Tahran’da iki otobüs terminali var. İlki kuzey şehirlere giden Azadi Terminali, ikincisi ise güney şehirlere giden Arjantin Terminali.
İran’da çok sayıda özel olarak işletilen otobüs firmaları bulunmakta. Şehirlerarası yolculuklar batı standartlarına göre genellikle rahat ve ucuzdur. Otobüs terminallerinin çoğu şehrin dışında kalmaktadır. Ancak hem otobüs hem de metro ile her iki otobüs terminaline de ulaşım mümkündür.