İran Misafirperverliği Hakkında Bilgi, İran’da Couchsurfing

İran‘a seyahat etme fikri olan pek çok insan bazen ön yargılarının esiri olabiliyor. Belki çevresinden belki de medyanın yanlış yönlendirmesinden. Ancak ön yargılarını kırmayı başarıp İran’a giden insanların döndüklerinde anlatacak çok hikayesi, tanıştığı pek çok insan oluyor ve hayran kaldığı İran misafirperverliği üzerine tekrar tekrar gitmek için planlar yapıyor. Bunlardan biri de bendim.

İran’a ilk seyahatimi 2014 yılında gerçekleştirmiş ve bu seyahatimde tam 10 gün kalmıştım. Türkiye’ye geri döndüğümde ise bu ülkenin 10 günde bitirilemeyeceğini,10 gün gibi kısa bir sürede yaşadığım onca güzel şey varken, tekrar tekrar gitsem, belki 20 gün, belki de 1 ay sürede başka neler neler yaşarım düşüncesi üzerine her sene birkaç kez daha İran’ın yolunu tutmuştum. Onca güzel şey yaşadım, birbirinden değerli insanlarla tanıştım, evlerine ve sofralarına mihman oldum.

Size bu yazımda, İran misafirperverliği hakkında bazı pratik bilgiler vereceğim hatta kendi yaşadığım misafirliklerle alakalı örnekler vereceğim. Belki aramızda hala daha İran’a gitmeye çekinen kişiler varsa onların yüreğine biraz olsun su serpmiş olurum.

İlk olarak şunu söyleyebilirim ki, İran öyle sanıldığı kadar tehlikeli bir ülke değil. Gerçekten öyle… İnsanları gayet samimi, kültürlü ve misafirperver bir topluluğun parçası. Tamam, tamam. Konuyu dağıtmayayım. Direkt konuya giriş yapıp ihtiyacınız olan hap bilgileri vereyim…

Siz hiç gittiğiniz bir ülkede yerel insanlar tarafından şımartıldınız mı? Misafir olduğunuz evin annesi size kendi oğlu gibi davrandı mı? Kendi yiyeceklerini hiç bir karşılık beklemeden cömertçe sundukları bir ortamda bulundunuz mu? Tamam, kabul. Belki biraz abartmış olabilirim. “Evet Fatih, gittiğimiz bazı ülkelerde biz de böyle misafirperverlikle karşılaştık.” diyebilirsiniz. Pekala fakat İran bu noktada biraz daha diğer ülkelerden farklılaşmayı başarıyor. Peki, nedir bu farklılık?

Ayrıca Okuyun: İran’a Nasıl Gidilir? (Otobüs, Uçak ve Tren)

İran Ne Kadar Misafirperver?

İran’a 20’ye yakın seyahat etmiş ve her gittiğimde 20-30 gün (2019 yılında 63 gün) süre ile kalmış biri olarak size İran misafirperverliği hakkında yaşadıklarımdan bazı örnekler vereceğim.

Tebriz’de bir evde kalmıştım. Evin oğlu Mahdi bana aynen şöyle demişti;

“Fatih, biz küçük bir çocukken annemiz her zaman misafirlere nasıl davranmamız gerektiğini anlatır dururdu. Yolda bir aç gördüğünde cebinden para çıkar veya ona yiyecek bir şeyler al derdi. Konuklar her zaman evimizin bir bereketi der dururdu.”

Bu söylemler bize de tanıdık geliyor öyle değil mi arkadaşlar? Türk kültüründe de misafirperverlik kavramı vardır. Özellikle de Doğu ve Güneydoğu Anadolu’da.

Mahdi anlatmaya devam ediyordu…

“İran’da her evde, sadece misafirler için kullanılan ayrı bir rahat ve iyi dekore edilmiş odalar vardır. Ailenin ne kadar zengin veya fakir olduğu önemli değil, evlerimizin en iyi kısmı her zaman misafirlere aittir.”

Hatta şöyle de güzel bir örnek vermişti. Aynen şöyle diyordu;

“İran’da köy evlerinde her gün fazladan yemek pişirilirdi. Bu fazladan yemek, o gün köyü ziyaret eden rastgele bir yabancıya servis edilirdi.”

Vay be! Mahdi’nin bu söylediklerinden hakikaten etkilenmiştim…

Bu misafirperverliğin özünde muhteşem bir kalp var. Temelinde, misafirlere çok saygı ve sevgiyle davranmaları tavsiye edilir. Zaten bu durum da İran misafirperverlik kültüründe önemli bir rol oynamaktadır.

Peki, İran Misafirperverliği Yalnızca Yabancı Turistler İçin Mi?

Bu sorunun cevabı kesinlikle “hayır”. İran’a yaptığım 20’ye yakın seyahat boyunca gördüklerim, işittiklerim, şahit olduklarım gösterdi ki, bu durum yalnızca bana özel değil aynı zamanda diğer mahalle komşuları ve akrabalar için de aynı.

Eş, dost, komşu, yabancı her kim gelse ve bir eve misafir olsa hemen şerbetler ve meyveler gelir, yemekler hazırlanırdı. Bunlara kendi gözümle şahit oldum diyebilirim size.

Yolda yürüyorsunuz ve kalacak yeriniz yok. Ya da bir yere gitmek istiyorsunuz ancak adresi tam olarak bilmiyorsunuz. Bu İran’da hiç de problem değil. Yapmanız gereken tek şey yolda gördüğünüz kadın-erkek fark etmeksizin gideceğiniz yerin adresini sormanız olacaktır. Ayaküstü tanışma faslından sonra adres sorduğunuz kişinin gideceğiniz yer öncesi “size bir çay-kahve veya yemek ikram etmek isterim” sözüyle karşı karşıya kalabilmeniz muhtemeldir. Hatta “bu gece için evimde misafir olmanızı isterim” sözünü de işitebilirsiniz. Aman, bu söz karşısında şaşırmayın ve hemen paniklemeyin! Bu durum İran’da gayet normal bir şey. Şaşırmanız pekala haklı bir neden olabilir. Ancak herhangi bir tedirginliğe kapılmanıza gerek yoktur. Tebessüm ederek teklifini geri çevirebilir veya karşınızdaki kişiyle biraz vakit geçirdikten sonra onu tanıyıp öyle karar verebilirsiniz.

Ayrıca Okuyun: İran’ı Gezmek Güvenli Mi? İran’a Gitmeden Önce Bilmeniz Gerekenler

Taarof Nedir? İranlılar Neden Taarof Yaparlar?

İran misafirperverliğini anlatırken ‘taarof’ geleneğinden bahsetmeden yazıyı bitirmek olmaz. Taarof, İran’da gerçekten kafa karıştırıcı bir gelenek.

Taarof temel olarak nezaket kuralları içerisinde misafirperver bir yaklaşık biçimi olmakla birlikte herkesin ciddiye almaması gereken bir şeydir. Örneğin taksiden inerken veya alışverişe giderken taarof ifadelerini sıkça görebilirsiniz. Satış görevlisi ya da taksi şoförü, siz aldığınız ürün veya hizmete karşılık para uzattığınızda size şöyle bir şey diyebilir; “Tamam, önemli değil”, “Lütfen, kalsın. Bu yeterli.” veya “Ödemek zorunda değilsin.”. Ancak bu durum karşısında aman ha parayı ödememezlik yapmayın ve paranızı mutlaka ödeyin. Çok kafa karıştırıcı bir şey olduğunu tahmin edebiliyorum ancak eğlenceli olduğu da kesin. 🙂

İran’a bir seyahat gerçekleştirirseniz buna benzer örnekler mutlaka göreceksinizdir. Yine de panik yapmayın! Karşınızdaki kişiye taarof olup olmadığını sorabilirsiniz. Bu ayıp bir şey değil. 🙂 Zaten kendisi de “taarof yapmıyorum” diyecektir.

Sonuç olarak, misafirperverlik kavramı İran halkı için nazik bir tutumdan öte daha derin bir kültür olduğunu söyleyebilirim. Olur da bir gün İran halkının evine, arabasına, köyüne yolunuz düşerse siz misafirsiniz ve onlar için baş tacısınız. Çok çok güzel ve unutamayacağınız bir misafirperverliğin ötesinde ilgi göreceğinizi aklınızdan çıkarmayın.

İran misafirperverliğini deneyimlemek için kesinlikle İran’a gitmelisiniz! İran, konaklama, yemek ve yalnız seyahat etme noktasında asla endişelenmeyeceğiniz bir ülkedir.

İran misafirperverliği hakkında merak ettiğiniz bir şey olursa aşağıda yer alan yorum kısmından sorularınızı veya düşüncelerinizi benimle paylaşabilirsiniz.

Kalın sevgiyle.