Yazı İçeriği
Genel olarak İran gezmek için çok güvenli bir ülke! Bunu tüm samimiyetimle söylüyorum. Ben, medyanın size anlattığı her şeyin büyük olasılıkla yanlış olduğunu ve gerçek İran’ı gördüğünüzde şaşıracağınızı tahmin ediyorum. Eğer İran’a macera yaşamak için gitmek istiyorsanız, yıllar boyunca krizler ve savaşlarla mücadele eden bir ülkenin bu denli misafirperver ve güvenli olduğunu görünce hayal kırıklığına uğrayacağınızı düşünüyorum. Bence şimdiden bu hayal kırıklığına hazır olun…
İran’ın ağır bir savaşa son kez girmesinin üzerinden neredeyse 40 yıla yakın bir zaman geçti. İran’da bir terör saldırısı olasılığı ise neredeyse yoktur. Ülke huzurlu ve sakin. Macera yerine, İran’ı mutlaka görülmesi gereken bir dünya ülkesi kapsamında zengin kültür, antik tarih, nefes kesen doğal manzaralar ve tabii ki insanları ile değerlendirmelisiniz.
Şimdi bazı gerçekleri doğru bir şekilde belirledik. Gelelim İran’a yapacağınız seyahatler için bazı önerilere…
İran’da Hırsızlık
İlk paragrafta belirttiğim gibi İran oldukça güvenli bir ülkedir. Fakat bu, tüm güvenlik önlemlerinizi bir kenara bırakmanız gerektiği anlamına gelmez. Çarşılar gibi kalabalık yerlerde çanta ve fotoğraf makinenize dikkat etmelisiniz. Herhangi bir ülkede, turistlerden faydalanmak ve daha fazla ücret almak isteyebilecek pek çok kötü niyetli insan vardır ve İran bu ülkeler arasında bir istisna değildir. Size yardımcı olabilecek Farsça günlük konuşma ifadelerini ve Farsça sayılarını öğrenin. Böylece ürün fiyat etiketlerini okuyabilir ve ne kadar ödemek durumunda olduğunuzu bilebilirsiniz. En azından sizi kazıklamaya çalışanları tespit edebilirsiniz.
Ayrıca Okuyun: İran’a Gitmeden Önce Öğrenmeniz İçin Faydalı Farsça Kelimeler
Bir başka dikkat etmeniz gereken konu ise İranlı taksicilerdir. İran’da şehir içi ulaşımınızda taksiye binmeden önce, bir yerelden gideceğiniz yere kadar olan taksi ulaşım ücretinin ne kadar olduğunu sorun veya başka yolcular ne kadar ödüyor öğrenin. İran’da iki tür taksi vardır: Özel (Dar-bast) ve paylaşımlı taksiler. Taksiye tek binerseniz ödemeniz gereken rakam biraz fazla olabilir ancak paylaşımlı yani sizden başka diğer yolcular ile birlikte taksiye binerseniz böylece ödeyeceğiniz rakamı diğer yolcularla paylaşmış olursunuz.
İran Trafiği
İran’da sadece turistler değil yerel insanların bile dikkat etmesi gereken bir şey varsa o da İran trafiğinde karşıdan karşıya geçmektir. Turistler için en güvenli seçenek, yerlilerden birinin karşıdan karşıya geçmenize yardım etmesini istemek olacaktır ve birçok insan bunu yapmaktan mutluluk duyacaktır. İşin özünde bir insana yardım etmek varsa bu konuda İranlılar aşırı yardımseverlerdir. Tek yönlü bir caddede yeşil ışık yanıyor olsa bile karşıdan karşıya geçerken daima dikkatli olun. İran trafiğinde motosiklet sürücüleri en tehlikeli olanıdır. Eğer şehir merkezinde yürüyor ve karşıdan karşıya geçmek istediğinizde araç yoğunluğu fazlaysa bu gerçekten korkutucu olabilir.
Bu aynı zamanda şehirlerarası seyahat için de geçerli. İran’da her yıl trafik kazalarında birçok kişi ölüyor. Bununla birlikte, son zamanlarda, daha sıkı trafik kuralları uygulanmakta ve para cezalarının artmasıyla, yola çıkmak, özellikle otobüsle seyahat etmek daha güvenlidir. Bu durumun başınıza gelmesi pek olası değildir, ancak riski tamamen ortadan kaldırmak istiyorsanız, trene binmenizi veya uçakla seyahat etmenizi öneririm.
İran’da Acil Durum Numaralarını Bilin
İran’da oldu ki acil yardıma ihtiyacınız oldu, her zaman acil durum numaralarını arayabilir ve ihtiyacınız olan yardımı alabilirsiniz. İran acil durum numaralarını ezberleyin, not alın veya telefon rehberinize kaydedin.
Polis: 110
Acil: 115
Yangın: 125
Bu numaralardan 110’u aramak en güvenli olanıdır. Acil servis numaralarında ise İngilizce konuşan görevli bulma şansı daha yüksektir.
İran’da Güvenlik Kontrolleri
İran’da polis ve diğer güvenlik görevlileri sizi rahatsız etmeyeceklerdir. Yine de, belirli yerlerde kimliğinizi veya pasaportunuzu isteyebilirler. Yasak olan elçilikler, askeri üsler ve devlet daireleri dahil olmak üzere bu gibi yerlerin fotoğraflarını çekmemeye özen gösterin. Bu tür yerler genellikle “Fotoğraf yasak” tabelası ile işaretlidir. Yine de, dikkatli olmanız gerekir. Polis veya güvenlik görevlilerinin yanınıza yaklaştığını gördüğünüzde sakin olun, tebessüm edin ve onlara karşı dürüst olun. Onlara bir turist olduğunuzu söyleyin ve fotoğraf çektiyseniz bile hemen yanlarında sildiğinizi gösterin.
İran’da Ahlak Polisleri hakkında bir iki şey duymuş olabilirsiniz fakat endişelenmeyin. İran’da ahlak polisleri genellikle turistleri görmezden geliyorlar. Fakat İran’da alkol almanın veya taşımanın yasa dışı olduğunu bilmelisiniz ve bu durum ciddi sorunlara neden olmaktadır.
Ayrıca Okuyun: İran’ı Gezmek Güvenli Mi? İran’a Gitmeden Önce Bilmeniz Gerekenler
İran’da Sağlık
Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi‘ne göre, İran seyahati öncesi yapılacak rutin aşılar arasında kızamık, kabakulak, kızamık (MMR) aşısı, difteri, tetanoz, boğmaca aşısı, su çiçeği aşısı, çocuk felci aşısı ve yıllık grip aşısı bulunmaktadır. Ayrıca, İran’da gıda veya su yoluyla Hepatit A kapabilirsiniz. Bu nedenle CDC aşıları da önerilmektedir. Daha detaylı bilgi için ilgili siteyi ziyaret edebilirsiniz.
İran’da Gıda ve Su
Hassas bir mideniz varsa, sokak yemeklerinden kaçınmanız daha iyi olabilir. Yemek yemek için bir yere karar verirken, en çok müşterisi olan mekana gitmeye özen gösterin. İran’da gıda zehirlenmesi öyle aman aman yaygın bir sorun değildir, bu nedenle yemek yeme alışkanlıklarınız İran mutfağı ile son derece uyumlu olacaktır. Zira, İran yemekleri de Türk mutfağı yemeklerine yakın tattadır. Özellikle kebaplarını mutlaka deneyin.
İran’da musluk suyu içmek güvenlidir. Ancak, bazı İran şehirlerinde sular biraz fazla tuzlu ya da farklı bir tada sahip olabilirler. Bununla birlikte, her süpermarkette ve cadde üzerlerinde yer alan küçük-büyük marketlerde her zaman kapalı şişe su temin edebilirsiniz.
İran’da (Görece) Tehlikeli Yerler
İran’da Sistan ve Belucistan eyaleti gibi turistlerin seyahat etmemesi, Afganistan veya Irak’a yakın olan bölgelere gidilmemesi yönünde hep tavsiyeler verilir. İranlılar bile Sistan ve Belucistan’a seyahat etmek konusunda biraz ihtiyatlı davranıyorlar. Bu durumu göz önünde bulundurarak seyahat planınızı yapabilirsiniz.
Ayrıca Okuyun: İran’ın Öteki Yüzü: Sistan ve Belucistan
İran’da Kadın Başına Seyahat Etmek
Genel olarak, İran, kadın gezginler için güvenli bir ülkedir. Ancak tanımadığınız bir erkekle yalnız kalmaktan kaçının ve yalnız olduğunuzda otostop çekmeyin. İstenmeyen bir ilgiyi üzerinize çekmek ve dolayısıyla sıkıntıya girmek istemiyorsanız, yerel kıyafet kurallarına uygun olarak muhafazakar bir görünümde olun. Ayrıca İran’da caddelerde, banklarda ve daha ılımlı yerler olan Kum ve Meşhed gibi yerlerde sevgiliniz, eşiniz ile yakın temastan (öpüşmek gibi) kaçının.
İran’da Otostop ve Kamp
İran otostopçular için bir cennettir diyebilirim. 15 dakikadan fazla sürmez mutlaka bir araç durur. Tek sorun, insanların otostoptan bir haber olduklarıdır. Sizi gideceğiniz yere mutlaka götüreceklerdir. Hatta sizi bir otobüse bindirmek için ısrar edecek ve biletinizi dahi almak isteyeceklerdir. Eğer ki otostop esnasında duran araç şoförü sizden para isterse şu sihirli cümleyi kullanın “pul nadarem, men harici piyade” yani “param yok, turistim ve piyade dolanıyorum”.
İran’da istediğiniz her yere kamp atabilirsiniz. Kaldırımlara bile! Özellikle yaz ayları İranlıların hemen hepsi parklarda çadırlarında konaklarlar. Kampla ilgili özel bir kural yoktur. Tebriz’de El-Gölü’nün kısmi yerlerinde çadır kurmayla alakalı bazı kısıtlamalar mevcut. El-Gölü’nde çadırınızı hangi alanlara kurabileceğiniz hakkında bilgiyi oradaki herhangi bir vatandaşa sorarak öğrenebilirsiniz.
Ayrıca Okuyun: İran’da Kamp Yapmak Hakkında Bilmeniz Gerekenler
Ve İran İnsanları Hakkında
Düşündüğünüzün aksine, İranlılar batılılardan nefret etmiyorlar. Dolayısıyla, oradayken insanlarla olumsuz bir iletişime girerim diye endişe etmeyin. Hele ki Türk olduğunuzu öğrenirlerse daha çok sevineceklerdir. İranlılar, haricileri (turistleri) genellikle severler ve diğer milletlerle ilgili olumsuz bir düşünce beslemezler. İnsanların sizi evlerine yemek yemek veya konaklamak için davet ettiklerinde ne denli misafirperver olduklarını göreceksiniz. Tabi, taarof edip etmediklerine de emin olun.
İran’ı ziyaret eden gezginler arasında söylenen bir söz vardır;
İran’da kendinize konaklayacak bir yer bakmanıza gerek yoktur, sadece bir süreliğine sokaklarda yürümeniz gerekiyor ve sonra sizi evine davet edecek biri mutlaka çıkacaktır.
İran, bölgedeki diğer ülkelere ve dünyanın geri kalanına kıyasla çok güvenli bir ülke olmasına rağmen, ne yazık ki özellikle batı medyası tarafından farklı tanıtılmaktadır. Öyle ki, 2014 yılında ilk İran’a seyahat edeceğimi çevreme, arkadaşlarıma söylediğimde şaşırmışlar, İran’ın tehlikeli bir ülke olması nedeniyle gitmemem yönünde telkinlerde bulunmuşlardı. İtiraf etmeliyim ki, İran’a karşı az da olsa içimde bir ön yargı vardı. Ancak, İran’a yaptığım ilk seyahatim sonrası tüm bu düşüncelerin birer önyargıdan ibaret olduğunu çok geçmeden anlamıştım. Daha sonra 2015, 2016 ve son olarak 2017 yıllarında tekrar tekrar İran’a ve farklı şehirlerine gittim. Aynı misafirperverliğin daha fazlasını gördüm diyebilirim.
Dolayısıyla, şimdiye kadar İran hakkında duyduğunuz her şeyi unutun ve bu güzel ülkeyi gezilecek yerler listenize ekleyerek ilk iş kendinize bir İran uçak bileti bakın. Bir yandan uçuş tarihiniz yaklaşırken, İran seyahatinizi de planlamak üzere merak ettiklerinizi site üzerinden yorum yazarak bana iletebilirsiniz. Sizlere yardımcı olmak için ben her zaman buradayım.
Merhaba Fatih Bey,
İran’a yeşil pasaportla gidildiğinde sıkıntı var mı? Süre yine 90 gün mü? Ayrıca aileler yanında da konaklama yapılabilir mi? Otel ve günlük taksi ücretlerinde taksimetre ile mi yoksa pazarlıkla mı oluyor? İran içindeki havayolu çok ucuz deniyor, fiyatlar nedir acaba?
Çok teşekkürler.
Merhaba Orhan Bey,
Hayır. İran’a yeşil pasaportunuzla giriş yapabilirsiniz. Evet, süre 90 gündür. İran, Türk vatandaşlarına 3 ay (90 gün) süreli serbest dolaşım hakkı vermektedir. İran’da aileler yanında elbette konaklayabilirsiniz. Ancak onlarla iyice tanışmalı ve gerçekten sizi misafir etmek istediklerine emin olduktan sonra gitmelisiniz. Zira İran’da bilmeniz gereken bir taarof kuralı vardır. Otel ücretleri kahvaltı hariç/dahil kalacağınız gün sayısı kadar ücretlendirilir. İran’da taksiler taksimetre kullanmaz. Taksiye binmeden önce şoförle pazarlık yapmalı ve daha sonra binmelisiniz. Dilerseniz aynı yöne giden 3 kişiyle birlikte taksiye binebilir ve böylece taksi ücretini paylaşarak daha ekonomik bir yolculuk yapabilirsiniz. Evet, İran’da iç hat uçuşları görece ucuzdur. Net bir fiyat veremem fakat ucuz olduğunu söyleyebilirim.
Rica ederim. Başka sorularınız olursa her zaman yazabilirsiniz. Size yardımcı olmak için buradayım.
Merhaba Fatih Bey,
Benim kız arkadaşım varda yeni tanıştık ve Zencan’da yaşıyor. Onu görmek için İran’a gitmek istiyorum lakin galiba belli yasaklar varmış. Gittiğim zaman kız arkadaşımla vakit geçirirken sıkıntı yaşar mıyım? Birde giderken sizce 1 haftalığına veya 1 aylığına ne kadar bütçe ayırmalıyım?
Merhaba Emre,
Elbette, İran’da kız arkadaşınla vakit geçirebilirsiniz. Kafe veya parklarda oturabilirsin. Fakat kamuya açık yerlerde herhangi bir tensel yakınlaşmaya müsaade edilmemekte. 1 haftalık bir İran seyahati için 100 Dolar yeterli olacaktır.
Fatih bey size bir sorum olacak. Ben de İran’a seyahat edeceğim ve İran’daki para birimi aklımı bayağı karıştırdı. Ben açıkçası İran’a teknolojik alışveriş yapmak için gidiyorum. Bu çerçevede para birimleri bayağı fiyat oynaması yapıyor. Riyal ile karlı çıkarken Tümende batıyoruz. Bilginiz varsa açıklama yapabilir misiniz?
Merhaba Erdal Bey,
İran para birimini yanlış anlamışsınız. Resmi para birimi Riyal ancak yerel halk günlük alışverişlerinde Tümen olarak ifade ediyorlar. Riyal’den bir sıfır attığınız takdirde Tümen olarak alışverişlerinizi aynı para değeri üzerinden yapabilirsiniz. Yani Dolar/Euro/Türk Lirası paranızı Riyal’e çevirdiğinizde o günkü kur üzerinden yerel para birimi sahibi olacaksınız. İran parası hakkında detaylı bilgiyi yazmıştım. Site içerisinde ilgili yazıya ulaşarak okuyabilir ve detaylı bilgi alabilirsiniz.
Yıllardan beri tek başıma seyahati istiyordum. Ama kendime güvenim hiç olmamıştı. Yazılarınız ve büyük desteğiniz ile sanki şimdiden kendimi dünya turuna çıkmış gibi hissediyorum. Fatih bey, siz çok iyisiniz. Demek ki böyle iyi insanlar hâlâ aramızda var. Teşekkür ederiz.
Alaattin Bey,
Değerli yorumunuz için çok teşekkür ederim. Yazılarımla sizlere yardımcı olabiliyorsam ne mutlu bana. İran hakkında sorularınız olursa her zaman buradan bana yazabilirsiniz. Sizlere yardımcı olmak için ben her zaman buradayım.
Merhaba Fatih Bey,
Öncelikle bu eşsiz bilgiler için teşekkür ederim. Çok güzel ve yararlı yazılarınız var…
Benim sorum şöyle,
Ben arkadaşımla tren ile Ankara’dan Dubai’ye kadar gitmeyi düşünüyoruz. Bu yazılarınız sayesinde İran için kafamızdaki bir çok soruyu cevapladık. Seyahat rotamız Ankara-Van-Tebriz-Tahran-Bandar Abbas olacak bu rota tamamen trenle olacak ancak internette Bandar Abbas’dan feribot ile Dubai’ye direkt vapur olduğunu okudum. Bu vapurun biletini oradan rahatça alabilir, bulabilir miyiz? Bu feribot hakkında bir bilginiz var mı? Bildiklerinizi paylaşırsanız seviniriz.
Şimdiden teşekkürler…
Merhaba Emre Bey,
Çok teşekkür ederim. Faydalı olabiliyorsam ne mutlu…
Dubai’ye yalnızca Bandar Lenge’den feribotlar gidiyor. Bandar Abbas’dan ise Sharkeh’e geçebilirsiniz.
Bandar Lenge’den Dubai’ye Cumartesi ve Çarşamba günleri saat sabah 10:00’da
Dubai’den Bandar Lenge’ye ise Pazar ve Perşembe günleri sabah saat 10:00’da
Feribot ücreti 520.000 Rial, 43 Dolar seviyesinde.
Merhaba Fatih Bey,
1 haftalık gezi için ortalama kaç dolar lazım? Mesela iyi bir otel günlük ne kadar?
Teşekkür ederim.
Merhaba Tahsin Bey,
1 haftalık gezi için 250 USD yeterli olacaktır. Bu rakam oradayken kendinizi maddi anlamda rahat hissetmeniz için. Daha az bütçe ile İran’ı gezmek sizin tercihlerinizle alakalı. Bugün İran’ın turistik şehirlerinde iyi bir otel 50-80 USD aralığında. Otelin konumu, oda tipi ve verdiği hizmetler ile bu rakam değişkenlik gösterebilir.
Merhaba Fatih Bey,
Ben giyim üzerine İran’dan ürün almak istiyorum. İlk etapta 4 kişilik bir seyahat planladım. Tekstil grubu alacağız ama ben karayoluyla Iğdır üzerinden İran’a gireceğim. Yanımda gümrük vergisi gibi bir ödeme yapmadan kaç kilo veya kaç valiz götürebilirim ve günlük giriş çıkış yapabilir miyim?
Merhaba Melih Bey,
Yanınızda iki büyük valiz götürebilirsiniz. İran’a günlük giriş-çıkış yapabiliyorsunuz.
Merhabalar,
İran’a giriş yapıldıktan sonra aynı pasaportla Avrupa ülkelerine gitmek problem denilmekte ne kadar doğru bilgilendirme yapabilir misiniz? Ayrıca fiyat husunda nasıl bir ülke pahalı mı uygun bir ülke mi? Ve son olarak bir haftada ülkenin turistik yerlerini gezmek için yeterli mi?
Merhaba Serkan Bey,
İlk sorunuz şehir efsanesi. Bu tür yanlış bir bilgi İnternet ortamında sürekli dillendirilmekte. İran’a 6 defa seyahat yaptım ve pasaportumda şu an 12 adet giriş-çıkış İran mührü bulunmakta. Bu pasaport ile Balkanlar’a gittim ve diğer başka ülkelere. Yani anlayacağınız pasaportunuzda İran giriş-çıkış kaşesi olması ne Avrupa ülkelerine ne de Amerika’ya gitmenize engel değildir.
İran ucuz bir ülke. Dolar ve Euro karşısında Tümen bir hayli değersiz. 1 Dolar, 12.000 Tümen civarında seyrediyor.
Ülkenin turistik şehirlerini gezmek için ne yazık ki 1 hafta yeterli bir süre değildir. Tahran’ı bile gezmek için en az 4-5 gün ayırmak gerekebilir. İsfahan’a en az 2, Şiraz’a 2, Yezd, Tebriz ve diğer gidilmesi gereken şehirler için en az 20 günü gözden çıkarmalısınız. Ancak her sene ülkenin farklı şehirlerine giderek de İran’ı gezebilirsiniz.
Merhaba Fatih Bey,
İran’a trenle gitsek orada bizden pasaport veyahut o tarz belgeler isterler mi?
Merhaba Fatima Hanım,
İran’a karayolu ile sınır kapısından veya havaalanından nasıl pasaportunuzla giriş yapıyorsanız yine aynı şekilde demiryolu seyahatlerinizde de sınırda trene gelen sınır polislerine pasaportlarınızı ibraz etmeli ve ülkeye girişiniz için ilgili kaşeyi vizenize almalısınız. İran vizesiz bir ülke. Yalnızca pasaportunuzla giriş yapabilir ve 90 gün boyunca İran’da kalabilirsiniz.
Yazınız için çok teşekkür ederim. Ben de 10 gün sonrasına İran’a otostopla gideceğim. Couchsurfing’den konaklama ayarlayacaktım birkaç güne fakat sizin bu yazınızdan sonra biraz daha rahatladım.
Sorum şu ki; park vb. yerlerde çadır kurma gibi bir durumum oluşursa güvenlik güçleriyle veya halk ile ilgili bir problem yaşar mıyım acaba?
Merhaba Serhat Bey,
İran’da özellikle yaz ayları yerel halk parklara çadır atar, piknik yapar ve Perşembe gününü Cuma gününe bağlayan gece çadırlarında konaklarlar. Piknik kültürünün yoğun yaşanması ve ülkenin yaz ayları sıcak olması insanların dışarı çıkmalarına neden oluyor. Bu durumda siz de İran’ın hemen her şehrinde bulunan parklara çadırınızı kurabilir ve konaklamanızı gerçekleştirebilirsiniz. Güvenlik güçleri veya polisler ile herhangi bir olumsuz durum yaşamazsınız. Hatta diğer komşu çadırlardan size yemek ikramı bile olabilir ki bu durum İranlılar için çok normal. Misafirperver ve yardımsever insanlardır.