İran’a Gitmeden Önce Öğrenmeniz İçin Faydalı Farsça Kelimeler

İran’a bir seyahat planınız varsa bazı işinize yarayacak önemli Farsça günlük konuşma ifadelerini bilmek iyi olacaktır. Tahran, İsfahan veya Şiraz gibi turistik yerlere gittiğinizde her yerde İngilizce bilen birilerini mutlaka bulabilirsiniz. Ancak, bir taksi şoförüyle konuşuyorsanız veya çarşı pazardan alışveriş yapıyorsanız, bilmeniz gereken bazı kelimeler vardır. Bu kelimeleri İran’a gitmeden önce öğrenmeniz seyahatinizi daha da kolaylaştıracaktır.

Farsça alfabenin Arap alfabesi gibi olduğunu ve sağdan sola yazılıyor olduğunu bilmelisiniz. Farsça sayıları da mutlaka öğrenin, böylece ürün fiyat etiketlerini ve menüleri okuyabilirsiniz. Sayılar ise soldan sağa yazılır.

Selamlar

Merhaba – Selam

Nasılsın? – Haalet Chetoreh? Khoobi?

Naber? – Chehabar?

Tanıştığıma memnun oldum – Khoshbakhtam

Ben X (ülke) – Man ahl-e X hastam

Teşekkür ederim  – Mersi/Mamnun

Rica ederim (Teşekkürler cevap olarak)  – Khaahesh mikonam

Pardon/özür dilerim! – Bebakhshid!

Günaydın! – Sobh be kheyr!

İyi geceler! – Shab be kheir!

Ben Taarofing değilim – Man Taarof nemikonam

Alışveriş Yapmak

İran’da alışveriş söz konusu olduğunda, her şeyin başı bizde olduğu gibi pazarlıktan geçiyor. Özellikle çarşılarda sonsuza dek süren pazarlıklara şahit olabilirsiniz.

Fiyatı ne kadar? – Gheymatesh chandeh? (ya da sadece “Chandeh?” diye sorabilirsiniz)

İndirim lütfen – Takhfif bede (ya da sadece “Takhfif!” diyebilirsiniz)

Pahalı – Geruneh

Bir Adres Sormak

İran’da insanlar haricilere (turistlere) yardım etmek için ellerinden geleni yapıyorlar. Hatta bir İranlıya adres sorduğunuzda kendinizi o kişinin evinde konaklıyor olarak bulabilirsiniz. O kadar ki misafirperverler. Türkü veya Farslısı. Hiç fark etmez. Şiraz’da Farslı bir kişi tüm ısrarlarıma rağmen sağ olsun 2 gece konaklama ücretimi ödemişti.

Gitmek istediğiniz yerin Farsça adresini sizin için yazacak olan biri varsa, o zaman size şehirde herhangi bir yere gitmek için güvende olacağınızı söyleyebilirim. Ancak, adresinizin Farsçası sizde yazılı değilse bile, telefonunuzdan adresi gösterebilir ve yardım isteyebilirsiniz. Eğer ki adres sorduğunuz kişi gideceğiniz yere kadar sizinle gelmek isterse garipsemeyin. İran’da bu gibi durumlar çok normal. Dedim ya, İran oldukça misafirperver bir ülkedir. Bir de Türkiyeli olduğunuzu öğrendiler mi daha da bırakmazlar sizi. Ya bir yemek yemek veya bir şeyler içmek ya da bir ev daveti mutlaka alırsınız.

X nerede? – X Kojaast?

X’e nasıl gidebilirim? – Chetor mitunam be X beram?

Sokak – Khiabaan (Azadi caddesi: Khiabaan-e-Azadi)

Alley – Koocheh (Shohada, sokak: Kooche-ye-Shohada)

Kayboldum – Man gom shodam

Yardım İstemek

İran genellikle güvenli bir ülkedir ve güvenliğiniz için İran’a seyahat etmeniz konusunda endişelenmenize gerek yoktur. Ancak, acil durumlarda aşağıdaki telefon numaralarını bilmekte her zaman fayda vardır. Bunu alışkanlık haline getirin. Yalnızca İran için değil, seyahat edeceğiniz diğer ülkeler için de bu numaralar her zaman hayat kurtarıcıdır.

Polis – 110

Ambulans – 115

Yangın – 125

Aceleniz varsa, diğer insanlara acil durum numaralarını aramalarını istemeniz daha iyidir. Aksi takdirde, 110’u ararsanız İngilizce konuşan birini bulmak daha olasıdır. Onlar da diğer hizmetlere ulaşmada size yardımcı olacaktır.

Yardım et! – Komak!

Sayılar

Farsça sayıları öğrenmenin dışında yanınızda götüreceğiniz küçük bir deftere not almanız daha iyidir. Bu şekilde İran’da bir restoranda yemek siparişi verirken veya bir şeyler satın alırken kendinizi daha güvende hissedebilirsiniz.

Bir: yek / İki: do / Üç: seh / Dört: chaahaar / Beş: Paanj / Altı: shesh / Yedi: haft / Sekiz: hash / Dokuz: noh / Ten: dah

Bin: Hezaar (Üç bin tümen: Seher hezaar toman)

Not: İran resmi para birimi Riyal’dir. Ancak, yerel halk günlük hayatlarında para birimlerini Tümen olarak ifade ederler. Riyal’den bir 0 atarak elinizdeki paranın kaç Tümen olduğunu bilebilirsiniz.

İran’da Otostop!

İran’da otostop kültürü pekte yaygın değildir. Yani bir şekilde yolda ne yaptığınızı açıklamalısınız. Çünkü İran’da her araba sahibi aynı zamanda bir taksicidir. Duran arabalara mutlaka yolculuk için ödeme yapamayacağınızı açıkça belirtmeniz gerekir. Bu konuda öğrenebileceğiniz birkaç kelime var;

X’e gider misin? – Shoma ta X mirid?

Benim param yok – Man pool nadaram

Ücretsiz – Majani/raaygan

Aynı zamanda “Salavaati” ifadesini kullanmanız da sizin açınızdan kesinlikle fayda sağlayacaktır. Bir yabancıdan gelen Salavaati kelimesini duyan İranlı muhtemelen gülecek ve aranızdaki samimiyeti oluşturacaktır.

Salavaati, eski bir Farsça deyimdir.

Yiyecek ve Restoran

Kebap seviyorsanız şanslısınız. Çünkü İran’da kaldığınız süre boyunca, kebaba fazlasıyla doyacaksınız. Ancak karnınızı yalnızca kebapla doyurmayın derim. Çünkü İran mutfağında kebaptan çok daha iyi lezzetlere sahip yemekler mevcut. Fakat birçoğunu ne yazık ki restoranlarda bulamayabilirsiniz. Kebap, İran’da lüks bir yemek olarak kabul ediliyor. Bu yüzden herhangi bir İranlının sizi yemeğe davet etmesi ve menüde kebap söylemesi, sizi onurlandırıyor anlamına gelmektedir.

Ancak, kebap ikramlarını nazikçe reddedebilir, diğer İran yemeklerini tatmak istediğinizi kibarca açıklayabilirsiniz.

Eğer vejetaryenseniz işiniz biraz zor. İran’da vejetaryen yemekler veren bazı mekanlar var fakat tipik yeme-içme yerlerinde ne yazık ki vejetaryen menüler bulamazsınız.

Menü – meno

Ben vejetaryenim – Man giaah khaaram (Vejetaryen: Giaah khaar)

Etsiz – bedooneh goosht

İçecekler – Nooshidani (Tabii ki alkolsüz içecekler!)

Akşam yemeği – Shaam

Öğle yemeği  – Naahaar

Kahvaltı – Sobhaaneh

Açım! – Gorosnameh!

Renkler

Alışveriş yaparken renkleri bilmeniz işinizi kolaylaştıracaktır.

Yeşil: Sabz / Sarı: Zard / Kırmızı: Ghermez / Mavi: Aabi / Beyaz: Sefid / Siyah: Siaah / Mor: Banafsh / Pembe: Soorati / Kahverengi: Ghahveyii

Zaman ve Günler

İran’da Perşembe yarım gün ve Cuma hafta sonu (tatil) günleridir. Bankalar ve ofisler Perşembe günleri öğlene kadar açık, Cuma günleri ise tam gün kapalıdır.

Cumartesi: Shanbeh / Pazar: Yek-shanbeh / Pazartesi: Do-Şebnem / Salı: Seh-Şebeh / Çarşamba: Chaahaar-shanbeh / Perşembe: Panj-Şebeh / Cuma: Jomeh

Yukarıda yer alan ifadeler İran seyahatinizde günlük işlerinizi kolayca halledebileceğiniz, yerel insanlarla iletişime geçebileceğiniz, adres sorabileceğiniz, yeme-içme ve ulaşım konularında sıkıntı yaşamayacağınız belli başlı kelimeleri içeriyor. Eğer Farsça dilinde başka kelimeler öğrenmek istiyorsanız aşağıda yer alan yorum kısmına merak ettiğiniz Farsça kelimeleri yazabilirsiniz.