Prizren Gezi Notları: Kosova’nın Kültür Hazinesi

İki günlük Priştine ziyaretimden sonra bir sonraki durağım Prizren olmuştu. Kosova‘ya gitmemin nedenlerinin başında ilk olarak Prizren geliyordu. Başkent Priştine kimine göre görülmese de olur tarzında bir şehir. Açıkçası Priştine’de çok da fazla sıkılmamıştım . İlk gün listemde yer alan Priştine’deki gezilecek yerleri ziyaret etim, ikinci gün şehrin sokaklarını adımlarken bir yandan da kafelere uğradım ve yerel insanlarını gözlemledim.

Priştine‘de üçüncü günün sabahına uyandığımda ise Prizren’e gitmek için direkt olarak otobüs terminaline gitmiştim. Buradan hareketle Priştine’den ayrılıp Prizren’e vardım.

Peki, Priştine’den Prizren’e nasıl gidilir? Bunun için detaylı bir yazı kaleme aldım. Dilerseniz aşağıdaki linkten yazımı okuyabilirsiniz.

Ayrıca Okuyun: Priştine’den Prizren’e Nasıl Gidilir?

Prizren’e de yalnızca iki gün ayırmıştım. İki gün boyunca bu güzel şehri gezip ardından 1 ay süren Balkanlar seyahatimin son durağı olan Üsküp‘e geçmeyi planlamıştım.

Prizren’de olduğum süre boyunca neler yaptım, nereleri dolaştım, kimlerle tanıştım, burada neleri deneyimledim vb. tüm deneyimlerimi Prizren gezi notlarımdan okuyabilir, Prizren hakkında merak ettiklerinizi yorum kısmından sorabilirsiniz.

Prizren Gezi Notları

Prizren’e vardığımda hava kapalıydı. Hafiften yağmur çiseliyor fakat etraf mis gibi toprak kokuyordu. Yemyeşil dağlarının eteklerine sıra sıra dizili kırmızı kiremitli evler gözüme bir kartpostal manzarası gibi görünüyordu. Son derece zarif bu görüntü karşısında iliklerime kadar huzuru henüz şehre vardığım ilk dakikalarda hissediyordum.

Prizren küçük bir şehir. Şehirlerarası otobüs terminali de kent merkezine öyle çok fazla uzak mesafede değil. Terminalden ayrılıp şehir merkezine doğru yürümeye koyuldum. Yol üzerinde gördüğüm insan portrelerinden kimin Kosovalı Müslüman olduğunu az çok giydikleri elbise ve taktıkları takkelerden anlayabiliyordum.

Kısa bir yürüyüş sonrası henüz Priştine’deyken rezervasyon yaptığım Driza’s House’a geldim. İki gün sürecek Prizren gezimde konaklamak için bu hosteli tercih etmiştim. Sizlere hostelden biraz bahsetmek istiyorum.

Şehir merkezine yürüme mesafesinde bulunan hostel kentin gezilecek yerlerine de yakın bir konumda bulunuyor. Sinan Paşa Camii’ne 500, kaleye ise 700 metre uzaklıktadır. Sinan Paşa Camii’nin olduğu yer zaten kent merkezi olarak geçiyor. Burada Şadırvan Meydanı ve kafeler bulunuyor. Hostel 10 yataklı karma yatakhanelere sahip. Diğer gezginlerle birlikte aynı odada kalıyorsunuz. Tipik bir hostel. Ortak bir salon, ortak banyo, WC ve mutfak bulunuyor. Bir hostelden beklenilen tüm her şeyi karşılayabilecek kapasitede. Booking üzerinde aldığı puan ise 9,4 (değişiklik gösterebilir, lütfen kontrol edin). Ekonomik bir konaklama yeri. Prizren gezilerinizde burada kalmanızı tavsiye ederim.

Hostele vardıktan sonra girişte resepsiyon bölümünde genç bir çalışan kız tarafından kaydım yapıldı. Dolap için kişisel anahtarımı aldıktan sonra kalacağım odaya çıktım. Priştine’de güne sabahın erken saatlerinde uyanmıştım. Burada ise saat henüz 11:00 civarı. Çantamı boşaltıp bir güzel dolabıma yerleştirdim. Ardından güzel bir duş aldıktan sonra 1 saat kadar deliksiz uyku çektim. Kalktığımda saat 13:00’e gelmek üzereydi. Sabah ki kapalı hava yerini masmavi açık bir gökyüzüne bırakmış, güneş yüzünü tüm çıplaklığıyla Prizren semalarına cömertçe sunuyordu. Hava gezmek için güzel olsa da terleteceği kesindi. Aldırış etmeden yol arkadaşım olan sırt çantama fotoğraf makinem, 1 şişe küçük su, elma, kalem ve not defterimi koyduktan sonra nihayet Prizren’i gezmek için dışarıya adımımı attım.

Kent merkezinde bulunan Şadırvan Meydanı Prizren’i gezmeye başlamak için en ideal yerdir. Meydanın bir kenarında Sinan Paşa Camii, diğer kenarında hediyelik eşya dükkanları ve Bistriça (Akdere) Nehri’nin kenarında kurulu hoş yeme-içme mekanları yer almakta.

Nitekim, hostelden çıkar çıkmaz kısa bir yürüyüşün ardından Şadırvan Meydanı’na vardım. Düz olan asfalt yol kendini Arnavut taşlarıyla örülü meydana bırakıyor ve kendimi bir anda sanki Anadolu’da hissediyordum. Öyle ya, Prizren, sanki bir Anadolu şehri. İnsanları, günlük yaşantıları, tek katlı evlerin mimarileri, sokakları ve dükkanları tıpkı Anadolu’da bir şehir izlenimi veriyordu.

Prizren’de gezdiğim yerleri anlatmadan önce sizlere şehir hakkında biraz bilgi vermek istiyorum.

Prizren Hakkında Bilgi

Prizren, hiç şüphesiz Kosova’nın kültürel açıdan en zengin yerleşim yerlerinden biridir. Kültür, tarih ve doğal manzaralar bakımından sayısız eser ve yerlere ev sahipliği yapan Prizren, gezginler için görülmeye değer önemli bir duraktır. Şehrin tarihi çok eskilere uzanıyor. Zaten bölgede çıkarılan kalıntılar da bu bilgiyi doğruluyor. Çevre yerlerden çıkarılan eserlerin geçmişi neolitik, bronz ve antik çağlara kadar uzanıyormuş.

Bu topraklarda ilk yerleşimin M.Ö. 2. yüzyılda başladığı biliniyor. Prizren, o tarihlerden bu günlere 3 büyük imparatorluğun etkisi altında kalmış. Zaten şehre gelince bariz farklılıkları görüyorsunuz. Bu da şehri kültürel açıdan zengin bir yer haline dönüştürüyor.

Bu kısa bilgiden sonra artık Prizren’i dolaşmaya başlayabiliriz.

Yolumun üzerinde beni ilk karşılayan Sinan Paşa Camii oluyordu…

Prizren Gezilecek Yerler

Sinan Paşa Camii

1615 yılında Sinan Paşa tarafından yaptırılmış. Prizren’deki diğer camilerden farkı şüphesiz eşsiz mimarisidir. Bu harikulade farklılığı onu Prizren’in ana camisi olarak ön plana çıkarmaktadır. Şehir merkezinde, Şadırvan Meydanı’na gelmeden sol tarafta kalan Sinan Paşa Camii, zarif mimarisi ile Balkanlar’ın en önemli camileri arasında yer alıyor.

Camiye giriş ücretsizdir. Dışarıda ayakkabılarınızı çıkarıp ayağınıza galoş giydikten sonra camiye girebilirsiniz. Her gün görevliler tarafından özenle temizlenen caminin içerisi geniş ve ferahtır. Duvarlarında yer alan çeşitli İslami motifler (gül, şamdan, kufi yazılar) simetrik bir şekilde içerisini tamamlıyor.

Sinan Paşa Camii’nin arkasında hoş bir park alanı vardır. Burada oturacak banklar da mevcut. Öğlen sıcağında burada oturup dinlenebilir, manzaranın ve manevi atmosferin keyfini çıkarabilirsiniz.

Ayrıca yine caminin arkasında kalan hediyelik eşya tezgahları ilginizi çekebilir. Burada Kosova’ya ve Prizren’e özgü hediyelik eşyalar bulabilir, kendinize hatıralık bir şeyler satın alabilirsiniz.

Camiyi gezdikten sonra hemen bitişiğinde yer alan Şadırvan Meydanı’na geliyorum.

Şadırvan Meydanı

Prizren Eski Kent merkezinin meydanı olarak geçen Şadırvan Meydanı orta büyüklükte, Arnavut taşları ile örülü ve ortasında küçük bir şadırvanı olan keyifli bir yerdir. Şadırvan da Osmanlı döneminden kalma bir eserdir. Meydanı çeşitli giyim mağazaları ve yeme-içme yerleri çevreliyor. Kalenin eteğinde yer alan meydanın kenarından ise Bistriça Nehri akıyor. Nehir kenarında sıralı kafeler bulunuyor. Burada bir şeyler içip manzaranın keyfini doyasıya çıkarabilirsiniz. Belki de nehrin kenarına kıvrılıp yalnızca suyun sesine kulak vermek isteyebilirsiniz.

Meydanla aynı adı taşıyan Şadırvan Caddesi belki de şehrin en işlek yürüyüş yollarından biridir. Cadde üzerinde Sırp Ortodoks Kilisesi bulunuyor. Cadde, kilisenin hemen önünden geçen yoldur. Sizi Şadırvan Meydanı’na çıkarır. Hostelden çıkar çıkmaz yürüdüğüm yol da zaten burasıydı. Burası tıpkı Üsküdar’ın arka sokakları gibi küçük çay evlerine ve hediyelik eşya dükkanlarına ev sahipliği yapıyor. E, haliyle çay varsa, bir de iskemle üzerinde içilecekse o çay, hiç kaçırmam oturur ve birkaç bardak çayımı içip vakit geçiririm. Yakın çevrem Üsküdar aşığı bir insan olduğumu bilir. Üsküdar’ı dolaşmak, sahaflara gitmek ve birkaç bardak çay içmek için zaman zaman Üsküdar’a gelirim. Burası da bana Üsküdar’ı anımsatmıştı.

Prizren’in Şadırvan Caddesi tıpkı Üsküdar’ın o manevi havasını insana hissettiriyor. Ya da bana öyle gelmişti. Üsküdar’da çayımı, sırtımı Karadavud Paşa Camii duvarına yaslayıp içerken, Prizren’de Sırp Ortodoks Kilisesi duvarına yaslamış içiyordum. Zenginlik bu olsa gerek? Hoşgörü zenginliği…

Burada yaklaşık bir saat kadar vakit geçirip beş bardak çay içtim. Yolun kenarına çıkarılmış masa ve iskemleler diğer masa ve iskemlelerle neredeyse bitişik. Diğer masadaki oturanlarla tanışmamanız mümkün değil. Yan masada bir Türk aile oturuyordu. Türkçe konuştuklarını işitir işitmez kendilerine merhaba dedim. Yarım saat kadar da onlarla sohbet ettikten sonra günün diğer yarısını değerlendirmek üzere görülecek birkaç yere doğru yürümeye koyuldum.

Bir sonraki durağım Taşköprü olmuştu…

Taş Köprü

Taş Köprü, Sinan Paşa Camii’nin tam karşısında yer alıyor. Şadırvan Meydanı’na indiğinizde zaten karşınızda belirecektir. Köprünün inşası XV. yüzyılda yapıldığı biliniyor. Fakat tam olarak kesin bir tarihi yok. Üç gözlü olarak tasarlanmış ve kesme taş kullanılarak yapılmış. 1979 yılında burada bir sel felaketi yaşanıyor ve köprü ne yazık ki ağır bir yara alıyor. Takvimler 1982 yılını gösterdiğinde dönemin Yugoslav Hükumeti aslına uygun olarak tekrardan yenisini yaptırarak bugünkü görünümüne kavuşuyor.

Köprü, Prizren’de eski kent ile yeni kenti buluşturduğu gibi kültürleri ve dinleri de birbirine bağlıyor. Burada birkaç kare fotoğraf çekinmenizi tavsiye ederim. Hemen arkanızda Prizren Kalesi’nin bulunduğu yemyeşil dağ ve dağın eteklerine serpilmiş Prizren evleri kartpostallık manzaralar sunuyor.

Köprüden karşıya geçtikten sonra Prizren’in arka sokaklarını keşfe çıktım. Bu şekilde plansız gezmek bana her zaman gezilerimde muhteşem hikayeler sunmuştur. Bakalım şimdi hangi güzelliklerle karşılaşacak, neler göreceğim…

Prizren Sokakları

Prizren sokakları temiz ve düzenliydi. Yolları dar ve evleri bahçeliydi. Sanki Anadolu’dan bir ilçeyi, köyü geziyormuş hissine kapılmıştım. Evler tek katlı ve mimarisi tıpkı bizdeki evlere çok benzerlik gösteriyordu.

Evlerin kapıları direkt olarak yola çıkıyordu. Pencereleri ahşap panjurluydu. Hatta kimi evin pencere önlerinde renk renk çiçekler vardı. Ne hoş manzaralardı. Sokaklarında çocuklar top koşturuyor, saklambaç oynuyorlardı.

Prizren sokaklarını adımlarken karşımda Aziz Nikolas Kilisesi beliriyordu. Ancak ne yazık ki bahçe kapısı kapalıydı. Bu nedenle kiliseyi gezemeden yalnızca dışarıdan bir kaç kare fotoğrafını çekmiştim.

Aziz Nikolas Kilisesi (Tutic Kilisesi)

Kilise 1332 yılında inşa edilmiş. Bu küçük Sırp Ortodoks Kilisesi Prizren’de yer alan önemli kültür anıtlarından biridir. 1970 yılında bir ayaklanma çıkıyor ve ağır bir şekilde tahrip ediliyor. Daha sonra 2005 yılında restorasyondan geçerek bugünkü görünümünü alıyor.

Kiliseyi dışarıdan beş dakika kadar gözlemleyip birkaç fotoğrafını çektikten sonra yürümeye devam ettim. Ara sokaklara giriyor birkaç güzel fotoğraf karesi çekerim ümidiyle dolaşıyordum. Gözüme küçük bir cami takılı vermişti. Camiye doğru gittiğimde kimsecikler görünmüyordu. Ahşaptan olan kapısını araladığımda içeride orta yaşlarda birinin olduğunu gördüm. Selam verip içeriye girdim ve kendisiyle konuşmaya çalıştım. Ancak kendi dilinden başka bir dil bilmiyordu. Neyse ki gönül dilini konuşabiliyordu. Misafirperver ve güler yüzlüydü. Cami için gönüllü çalışan olsa gerek. Cami içerisini temizliyordu. El-kol hareketleri ile derdimi anlatmaya çalıştım. Biraz vakit geçirdikten sonra kendisiyle bir fotoğraf çekinip buradan ayrıldım.

Prizren’de Saat Kulesi’ne mutlaka gözünüz takılır. Beyaz badanalı ve üstünde bir odası bulunan iki pencereli bir yapı. Hemen altında ise Arkeoloji Müzesi bulunuyor. Az ileride bulunan Saat Kulesi gözüme takılınca oraya doğru yürümeye koyuldum. Kısa bir yürüyüşten sonra Prizren Saat Kulesi’ne varıyorum. İlk olarak Arkeoloji Müzesi’ne girdim.

Prizren Arkeoloji Müzesi ve Saat Kulesi

Müzede Prizren ve çevresinde yapılan kazılarda çıkarılan eserler sergileniyor. Müze binası 1975 yılında açılmış. Hemen bitişiğinde Saat Kulesi bulunuyor. İkisini bir arada burada görebilirsiniz.

Arkeoloji Müzesi’nden çıktıktan sonra birkaç yeri daha gezip günü sonlandırma niyetindeyim. Yarın da Prizren’de olacağım. Kalan yerleri de yarın gezmeyi planlıyorum.

Gazi Mehmet Paşa Hamamı

Gazi Mehmet Paşa Hamamı, 1563-1574 yılları arasında inşa edilmiş. 1883, 1964 ve 1970’li yıllarda restorasyondan geçmiş. Erkek ve kadınların kullandığı hamam bugün şehrin kültürel yapı taşlarından biridir.

Hamam içerisine girmemiştim. Yalnızca dışarıdan gözlemledim. Yol üzerindeki tabelada aynı adı taşıyan Gazi Mehmet Paşa Camii’ni görüyorum. Tabelanın gösterdiği yöne doğru yürüdüğümde karşımda bir anda minaresi ile beliren Gazi Mehmet Paşa Camii’ni görüyorum.

Gazi Mehmet Paşa Camii

Prizren’in en eski camilerinden biri olan Gazi Mehmet Paşa Camii 16. yüzyılda inşa edilmiş. Arnavutluk-Prizren külliyesinin bir parçası olan cami, avlusu ile birlikte geniş bir yer kaplıyor. Avlu içerisinde küçük bir vakıf binası da bulunuyor.

Caminin arka tarafından ana yola çıktığınızda tek katlı zarif bir yapı göreceksiniz. Bu yapı Arnavut-Prizren Külliyesi ve Müze Birliği olarak geçiyor. Geniş bir bahçe içerisinde yer alıyor. Bahçe alanında rengarenk çiçekler ve oturmak için banklar bulunuyor. Arnavutluk bayraklarının da dalgalandığını göreceksiniz.

Arnavut-Prizren Külliyesi ve Müze Birliği

Burası, Prizren’de yaşayan etnik Arnavutların çıkarlarını korumak amacıyla 1878 yılında inşa edilmiş bir yer. Dönemin siyasi adamlarının ilk toplandıkları yer olan külliye şimdilerde ise bir müze olarak hizmet veriyor.

Burada oturup biraz dinlenebilirsiniz. Etraf yemyeşil ve keyif verici…

Külliyenin bulunduğu bahçe alanından çıktıktan sonra karşınızda bir köprü belirecek. Bu köprüyü geçtikten sonra karşınıza Maksut Paşa Camii ve Çınar Ağacı çıkacak. Caminin yapımı 17. yüzyıla kadar uzanıyor. Nehrin kenarındaki Çınar Ağacı ise 400 yıldan biraz fazla yaşa sahip.

Saat 17:30’u gösteriyordu. Prizren’de ilk günümü sonlandırmak üzere tekrar Şadırvan Meydanı’na doğru yürüdüm. Burada 1 saat kadar oturup birkaç bardak çay içer ve daha sonra hostele giderim diye düşündüm. Prizren küçük bir şehir. Dolayısıyla meydana gelmem pek uzun sürmüyordu.

Tekrar çay içtiğim yere gelmiştim. Henüz akşam olmamışken Prizrenli insanların günlük mesaileri bitmiş meydana doğru geliyor olduklarını gördüm. Meydan çevresindeki kafeler bu defa doluydu. Hem yerliler hem de turistler bir şeyler içiyor sevdikleriyle laflıyorlardı. Ben de çevreyi gözlemliyor, kendime notlar alıyordum.

Burada 1 saat kadar oturduktan sonra saat 19:00 civarı kaldığım hostele gittim. 10 dakikalık bir yürüyüş sonrası hostele vardım. Lobide diğer gezginler oturmuş laflıyorlardı. Çay ve kahvesi ücretsiz olan hostelin mutfağına giderek kendime bir fincan kahve aldım ve muhabbete katılmak üzere lobide boş bulduğum bir yere kıvrıldım. Macaristan, Almanya ve İtalya’dan gelen gezginler vardı. İtalyan olanın Kosova’dan sonra Kuzey Makedonya, Bulgaristan ve ardından Türkiye‘ye gidecek olduğunu öğrendim. Kendisine İstanbul özelinde birkaç tavsiyede bulundum.

Lobide 2 saat kadar oturmuştuk. Saat 21:00 civarıydı ve odama çıktım. Notlarımı toparlayıp bilgisayara geçirdikten sonra soluğu duşta aldım. Duş sonrası mutfağa gidip bir fincan kahve aldım kendime ve hostelin terasına çıkarak gece karanlığında Prizren’i yukarıdan izlemenin keyfine vardım. Havada tatlı bir serinlik vardı. Terasta oturan birkaç gezgin arkadaşla lafladıktan sonra saat neredeyse 23:00’e geliyordu. Yorgundum. Kendilerinden müsaade isteyip doğruca odaya geçtim. Yarın ki planlarımı da yaptıktan sonra güzel, deliksiz bir uyku uyumak üzere gözlerimi kapadım…

Prizren’de ikinci günümün planı Prizren Kalesi’ne çıkmak, kale yolu üzerinde bulunan Kutsal Kurtarıcı Kilisesi’ne uğramak daha sonra Halveti Tekkesi ve Emin Paşa Camii’ni gördükten sonra öğleden sonra kendimi Prizren sokaklarına bırakarak aheste aheste dolaşmak olacak.

Prizren’de ikinci günün sabahına saat 08:00 civarı uyandım. Hostelde konaklamaya kahvaltı dahildi. Lobiye indiğimde mutfakta diğer gezginlerin kahvaltı ettiklerini gördüm. Kahvaltı tabakları öncesinde hazırlanmıştı. İki dilim salam, kaşar, domates, salatalık, peynir ve portakal suyu vardı. Kahvaltı doyurucuydu. Kahvaltıdan sonra biraz oyalandım. Balkanlar’da espresso içeceği çok tüketiliyor. Sabahları da mutlaka içerler. Lobide diğer gezginlerle birer espresso içtik ve lafladık. Saat 09:30 olmuştu bile! Odaya çıktım ve günlük şehir içi gezilerimde kullandığım sırt çantamı hazırladım. Bugün, Prizren’de kalan diğer yerleri gezeceğim.

Hostelden çıktıktan sonra 10 dakikalık bir yürüyüş sonrası şehrin merkezi olan Şadırvan Meydanı’na geldim. Henüz erken ve meydan boştu. Yalnızca yabancı turistler gezmeye başlamışlardı. Dün çay içtiğim yere tekrar gittim ve burada bir bardak çay içtim. Artık şehri gezmeye başlamak için hazırdım. İlk durağım meydana yakın olan Halveti Tekkesi olmuştu.

Halveti Tekkesi

Burası Prizren’de açılmış ilk tarikat yeri. Halvetilik Tarikatı‘nın merkezi. 350 yıldan biraz fazla süredir varlığını sürdürüyor. Pir Osman Baba tarafından yaptırılmış. Yalnızca taş ve tuğla kullanılarak inşa edilmiş. Tekke kompleksinin içerisinde dua ve bekleme odaları, tek katlı konut, semahane ve türbe bulunuyor.

Tekkeye giden yol aşırı güzel. İnsan direkt manevi bir havaya bürünüyor. Etraf oldukça sessizdi. Yalnızca suyun sesi ve tasavvuf müziğinin huzur veren melodik sesleri vardı. Yere serili halılar, sedirler ve duvarlarda asılı Kur-an sureleri. Manzara sizi ister istemez kendine çekiyordu. Açıkçası çok etkilenmiştim. Buradaki manevi havanın etkisinde kalmış, üzerime bir dinginlik çökmüştü.

Tekkenin önünde iki yaşlı insan oturuyordu. Selam vererek yanlarına yaklaştım. Türkiye’den geldiğimi söyledim ve kendilerinin hal hatırlarını sordum. Fakat kendileri Türkçe bilmiyorlardı. Ne yazık ki konuşamadık ancak kendilerinin yüzleri gülüyordu. Birkaç dakika kadar yanlarına bağdaş kurup oturdum, etrafı gözlemledim, suyun sesine kapıldım gittim. Burada geçirdiğim vakti hiç ama hiç unutamadım.

Halveti Tekkesi’nden çıktıktan sonra şehrin merkezi sayılan alışveriş caddesinin üzerinde yalnızca minaresiyle tüm ilgiyi üzerine çeken Arasta Camii Minaresi’ne geliyorum.

Arasta Camii Minaresi

Osmanlı döneminden kalma bir başka yapı olan Arasta Camii Minaresi, cami alanı olmadan ayakta kalan ilginç bir yer. Camii 1536-1538 yılları arasında inşa edilmiş. 1960 yılına kadar da kullanılmış. Ancak dönemin Yugoslavya hükümeti, Arasta Mahallesi’ndeki birçok yapıyı yıkınca cami de bu yıkımdan nasibini almış. Camiden geriye ise tek kalan minaresi olmuş. Minarede ilginç bir detay var. Dikkatlice bakarsanız minarenin üst kısmında Davut Yıldızı’nı göreceksiniz. Hakkında birçok efsane bilgiler var.

Saat öğlen 13:00’e geliyor. Yolumun üzerinde Arasta Camii Minaresi’ni de gördükten sonra Şadırvan Meydanı’ndaki çay içtiğim yere geldim. Burada yarım saat kadar soluklanıp birkaç bardak çay içtim. Bir şehri gezdikten sonra en son varsa o şehrin kalesine çıkar ve ben nereyi gezmişim diye kente yüksek bir yerden bakarım. Prizren’de de bu ritüelimi gerçekleştirmek için Prizren Kalesi’ne doğru yola koyuldum.

Kaleye çıkmak için iyi bir kondisyona ihtiyacınız olabilir. Zira kale yolu oldukça dik ve dolambaçlı. Üstelik bir de yaz ayları geliyorsanız buraya havanın sıcaklığı sizi kaleye çıkarken epey bir zorlayacaktır. Neyse ki, yol üzerinde neredeyse her 100 metrede bir soğuk içecek satan tezgahlar bulunuyor. Kale yolu petek taşları ile örülü. Yemyeşil ağaç manzaraları eşliğinde kaleye çıkıyorsunuz. Her adımınızda biraz daha yükseliyor ve Prizren’in o güzel manzaralarını farklı açılardan seyre doyuyorsunuz.

Kale yolu üzerinde Kutsal Kurtarıcı Kilisesi’ni göreceksiniz. Ancak, kilise kapalı olarak muhafaza ediliyor. İçeride bir görevli vardı. Kendisine içeriye girebilir miyim diye seslendiğimde giriş olmadığını söyledi.

Kutsal Kurtarıcı Kilisesi

1330 yılı civarında inşa edilmiş. Bir Sırp Ortodoks Kilisesi olan Kutsal Kurtarıcı Kilisesi 1990 yılında Olağanüstü Önemle Korunan Kültür Anıtı olarak ilan edilmiş. Buranın bir hikayesi de, Kosova’da çıkan huzursuzluklarda Kosova-Arnavut halkı tarafından yakılıp yıkılması ve ağır hasara uğratılması olaylarıdır. Zaten kilisenin yıkık olduğunu göreceksiniz. Restore edilmeden öylece bırakılmış olması yaşanan huzursuzluğu capcanlı tutmakta.

Kaleye çıkarken yolumun üzerinde olan kiliseyi de dışarıdan gözlemledikten sonra az bir mesafe daha yürüyüp nihayet kaleye ulaştım. Prizren Kalesi’ne girişler ücretsizdir. Kapısından içeri girdiğinizde karşınızda geniş düz bir çimenlik alan göreceksiniz. Bu düzlükte yer yer birkaç küçük yapı ve kaleyi çevreleyen sur duvarlarını göreceksiniz. Kale içerisinde toprak seviyesinden aşağıda farklı mahzen odaları da dikkatinizi çekecektir. Tek odalı ve tek pencereli bu odaların kapıları açık ve içerisine girebiliyorsunuz. Dileyen pencerelerden Prizren’e bir bakış atabilir. Fakat asıl manzara kalenin içerisinden yürüyüş yolu boyunca göreceğiniz enfes görüntülerdir.

Prizren Kalesi

Prizren’i yaşamak hatta saatlerce bu güzel şehri izlemek için mutlaka kaleye çıkmalı ve burada biraz zaman geçirmelisiniz. Nitekim ben de bir yarım saat kadar kendimi öylece Prizren’i izlerken buldum. Hiçbir şey yapmadan. Şehrin uğultusuna kapılmış, gözlerim Prizren’i köşe bucak süzüyor, minareleri, kiliseleri, yemyeşil ağaçları ve kenti ikiye bölen nehrin kıvrımlarını izliyordum.

Prizren Kalesi, asıl olarak Bizans döneminde hisar olarak inşa edilmiş. Tabi, bölge Osmanlı hakimiyetine geçince bazı eklemeler yapılmış ve kale görünümünü almış. Şehir merkezinden 590 metre yükseklikte bulunan kale Prizren’in en çok ilgi çeken yerlerinden biri. Hatta her yıl Ağustos ayında düzenlenen DokuFest Film Festivali de kalede düzenlenmektedir.

Dünyaca ünlü Arnavut aktör Bekim Fehmiu (1936-2010) Prizren’i kaleden gördüğü manzara karşısında şu şekilde anlatıyor;

“Kalenin en üst kısmında, Ramazan’da iftar vaktinin geldiğini hatırlatmak için kullanılan, asırlık bir demir topu yanında otururum. Uzanır önümde Prizren, yeşilliklerle dolu, yirmiden fazla caminin minaresi, uzanır gökyüzüne doğru bembeyaz ve parlak bir şekilde. Ortodoks kilise mavilikle parlar, Katolik kilisesi ise kiremitlerin kırmızısını yansıtır… Eğri, köpüklü ve hızlı Bistriça nehri Dukacin ovalarında kaybolur, Pastrik dağ silsilesine kadar. Yeşil liseyi görüyorum… Benim evin çatısını bile görüyorum.

Yanı başında oturduğu demir topu da yine Prizren Kalesi’nde kendi yerinde görebilirsiniz. Bekim Fehmiu gibi demir topun yanına oturun ve Prizren’i izleyin…

Kaleye çıkmak biraz zor olsa da şehir merkezine iniş gayet hızlı ve keyifliydi. Prizren manzarası karşımda izleye izleye şehir merkezine indim.

Henüz öğlen saat 15:00 civarı. Biraz daha Prizren sokaklarını gezmek istiyorum. Bu defa Prizren’in çıkışına doğru ara sokaklara giriyorum. Prizren sokakları petek taşları ile örülü. Tek veya iki katlı evler kimi kerpiçten kimi betondan yapılı. Karşıdan 50 yaşlarında bisikletli bir adam ve üç küçük çocuğun geldiğini görüyorum. Bisikletin arkasında ufak bir römork var. Kendilerine selam veriyorum. Ayaküstü başlıyoruz sohbete. Adı Hacı Nafiz…

Sizleri Hacı Nafiz ile tanıştırayım… Kendisi Kosova Türklerinden. Osmanlı ve Türkiye sevdalısı olduğunu öğreniyorum. Derdini anlatacak kadar Türkçe biliyor.

Prizren’de girdiğim ara sokak meğerse Kosovalı Türklerin yoğun olarak yaşadığı bölgeymiş. Ne kadar mutlu oldum bilemezsiniz. Torunlarıyla birlikte eve dönüş yolunda olan Nafiz abi ile konuşmaya devam ediyordum. Biraz Türkiye’den, biraz Kosova’dan ve biraz da Bosna’dan konuşuyorduk…

Sırpları anlat dedim. Yutkundu, gözleri doldu ve başını yere eğdi. Bu esnada vücudum buz kesti, tüylerim diken diken oldu. Nafiz ağabeyin sağ omzuna hafifçe dokunarak; “Nafiz abi, Nafiz abi” diyerek seslendim. Tahmin edebiliyordum haletiruhiyesini.

Sarıldık… Az ileride bakkal vardı. Bir koşu gittim ufaklıklara şekerleme aldım. Nasıl mutlu oldular anlatamam. Ya ben? Her gittiğim yerde çocukların dünyasına kendimi kaptırmak, onlarla oyunlar oynamak inanın günün tüm yorgunluğunun üzerimden gitmesine ilaç oluyor.

Nafız ağabey kullandığı bisikletin arkasına ufak bir römork takmış. Römorkta 30-40 kilo kadar meyve ve sebze varmış. Maşallah hepsini satmış, torunlarıyla evinin yolunu tutuyordu.

Prizren’e gelirseniz, Kosovalı Türklerin yaşadığı eski kent bölgesine gidin. Hiç çekinmeden kapılarını çalın ve ‘esselamu aleyküm’ deyin. Sizi içeri buyur edeceklerdir. Oturun bahçede ve eski topraklarla hasbihal edin. Size merak ettiğiniz eski Prizren’i anlatsınlar.

Sahi unutmadan… Evlere konuk olmadan önce bakkaldan şekerleme, cips, çikolata falan alın. Gittiğiniz evde belki küçük çocuklar olabilir.

Prizren sokaklarını dolaştıktan sonra yine Şadırvan Meydanı’na geldim. Şadırvandan taptaze buz gibi suyumu içtim. Derler ki; Prizren’de Şadırvandan su içen tekrar Prizren’e gelirmiş. Bir daha hangi sene Prizren’e gelirim bilmiyorum fakat bu güzel şehri tekrar ziyaret edeceğim kesin. Hem şehrin kendisi için hem de burada tanıdığım güzel aile için.

Balkanlar seyahatim öncesi İstanbul’dan arkadaşım Emir, Prizren’e uğradığımda görüşebileceğim Gülşen adında bir arkadaşı olduğunu söylemişti. Aslen Prizrenli. Numarasını almıştım. Prizren’de her zaman çay içtiğim yere geldim ve kendime bir bardak çay söyledikten sonra Gülşen’e WhatsApp üzerinden burada olduğumu yazdım. Fakat, Gülşen Prizren’de olmadığını yazmıştı. Ancak, arkadaşı Prizren Belediyesi‘nde Turizm ve Ekonomi Kalkınma Müdürü Sevil Hanım’ın olduğunu ve onu ziyaret edebileceğimi söyledi. Ortak paydamız kültür ve turizm olunca Gülşen’e ‘pekala, olabilir’ diye cevap yazdım. O esnada Gülşen arkadaşı Sevil Hanım’a ulamış ve benden bahsetmişti. 20 dakika sonra Sevil Hanım’ın beni beklediğini Gülşen WhatsApp’den yazdı. Bunun üzerine doğruca Prizren Belediyesi’nin yolunu tuttum. Taş Köprü’den karşıya geçtikten sonra belediye binası tam karşınızda beliriyor.

Burada görevliden Sevil Hanım’ın odasını öğrendikten sonra ikinci kata çıktım. İkinci kattaki görevliye Sevil Hanım ile görüşmek için geldiğimi söyledikten sonra kendisi Sevil Hanım’a durumu iletti ve ardından görüşmemiz gerçekleşti.

Kendisine Prizren’e gelme nedenim, yaptığım işler ve Balkan gezi yazılarımdan bahsettim. Kendilerine misafirperverliğinden dolayı bir kez daha teşekkür ederim. Yarım saat kadar güzel ve verimli geçen bir konuşmamız oldu.

Belediyedeki görüşmenin ardından tekrardan Şadırvan Meydanı’na geldim. Ne meydanmış be arkadaş! 🙂 Prizren’de gezilecek yerler ve yapılacak şeyleri de tamamladıktan sonra pek fazla kendimi yormak istemedim. Tekrar çay içtiğim yere geldim. Bu defa dükkanın önü kalabalık. Kendime köşede bir tane oturacak iskemle buldum. Bir bardak çay söyledim. Çayımı yavaş yavaş yudumladıktan sonra yoldan gelen geçenleri izlemeye koyuldum ve şehrin sesine kendimi kaptırdım.

Yan masada Türkçe konuşanları işittim. Orta yaşlarda 2 erkek. TRT’den, Prizren çekimlerinden falan bahsediyorlardı. İlgimi çekti ve kendilerine merhaba dedim. Pek de şaşırmadılar. Zaten Prizren’de mutlaka çokça Türk kafileye veya turiste rastlarsınız. Tanıştık, kendimizden bahsettik. Kendilerinin TRT Avaz için Prizren’e geldiklerini ve gezi-kültür tadında belgesel çektiklerini öğrendim. Laf lafı açtı biz 1 saate yakın konuştuk. Hatta yan masalarda oturan Prizrenli birkaç genç de sohbetimize dahil oldu. O gençlerden biri de Deniz adında kalbi güzel insandı. İyi ki de sohbetimize dahil oldu. TRT Avaz çalışanları mesaiye devam etmek için bardaklarında kalan son yudum çayı içtikten sonra kalktılar. Ben ve Deniz birlikte sohbete kaldığımız yerden devam ettik.

Deniz, Prizren’in yerlisi. Annesi İzmirli, babası ise Prizrenli. Kendimizden bahsettikçe sohbetimiz koyulaşıyordu. Boş bardaklar gidiyor yerini dolu çaylar alıyordu. Deniz’e, Prizren’e neden geldiğimi, neler yaptığımı ve Türkiye’den bahsediyordum. İlgisini çekmişti. Prizren’i tanıtacak, yazacak olmamdan dolayı mutlu olduğunu söylüyordu. Hatta bana vakit ayıracağını ve buraya yakın bir de Türk köyü olan Mamuşa adında bir yer olduğunu söylemişti. Ne yalan söyleyeyim Mamuşa Köyü hakkında hiçbir bilgiye sahip değildim. Üstelik Türk köyü olmasına rağmen hiçbir bilgim yoktu. Deniz’e Prizren’de bugün son günüm olduğunu ve yarın Üsküp’e döneceğimi söyledim. Hostel rezervasyonum da bugün bitiyordu.

Deniz bu konuşmamın üzerine; “Eğer Prizren’de bir gün daha kalabilirsen yarın seni Mamuşa Köyü’ne götürebilirim” demişti. Deniz’in bu teklifini hiç düşünmeden kabul etmiştim. Bana vakit ayıracak olması da ayrı bir mutluluk sebebiydi. O halde bir an önce hostele gidip konaklamamı 1 gün daha uzatmalıydım. Bunun üzerine Deniz’den müsaade isteyip hostele gideceğimi söylesem de Deniz’in yanıtı “Hayır, uzatmana gerek yok. Bizde kalmanı istiyorum” olmuştu. Bu söz karşısında kısa bir şaşkınlık geçirdikten sonra kendisine teşekkür edip teklifini nazikçe geri çevirdim fakat Deniz bu konuda oldukça ısrarlıydı. Rahatsızlık vermek istemediğimi söyledim fakat kabul etmeyip bizde kalmanı istiyorum diyordu. Şaşkın ve bir o kadar da mutluydum. Gittiğim her ülkede çok şükür karşıma hep iyi insanlar çıkıyor. Deniz de bu kervana katılan müthiş insanlardan biri olmuştu.

Çaylarımızı içtikten sonra Deniz’in de işleri olması nedeniyle kalktık. Telefon numaralarımızı almıştık. Yarın sabahtan WhatsApp üzerinden yazışıp direkt Mamuşa Köyü’ne gideceğiz. Deniz ile ayrıldıktan sonra ben doğruca hostele gittim. Saat 18:30 civarı. Prizren’de yapılacak ve görülecek her şeyi, en azından listemde yer alan tüm her şeyi eksiksiz yerine getirmiştim. Hostele geldikten sonra marketten aldığım birkaç parça yiyeceği mutfakta tükettim. Ardından kahvemi alıp hostelde olan diğer gezgin konuklarla birlikte gecenin ilerleyen saatlerine kadar oturup lafladık. Gece saat 01:00’i gösteriyordu yattığımda.

Sabah olduğunda güzel bir duş alıp ardından kahvaltımı ettim. Bu esnada Deniz’e yazmıştım. Kahvaltımı ettikten sonra hazırlanmış ve çantamı da lobiye indirmiştim. Deniz, sabah saat 09:00 gibi hostele geldi. Yakın olan evlerine doğru 10 dakikalık bir yürüyüş sonrası geldik. Burada ayaküstü değerli ailesiyle tanışıp çantamı da evlerine bıraktıktan sonra Mamuşa Köyü’ne gitmek üzere şehir terminaline gittik.

Prizren’den Mamuşa Köyü’ne nasıl gidilir ve Mamuşa Köyü hakkında bilgileri ayrı bir içerik olarak yazdım.

Mamuşa Köyü yarım günde gezilecek kadar ufak bir yerleşim yeri. Nitekim, öğleden sonra saat 16:00’ya kadar köyü gezip ardından tekrar Prizren’e geldik. Prizren’e gelir gelmez direkt Deniz’in evine geçtik. Annesi ve babası evdeydi. Beni tüm samimiyetleriyle, güler yüzleriyle karşılamışlardı. Karnınız açtır yemek vereyim diyen annesi, hal hatır soran babası bana Anadolu’da bir evde yaşayacağım anları fazlasıyla hissettiriyorlardı. Bu misafirperverlik karşısında mahcup olduğumu anlayan Deniz rahat olmamı her defasında söylüyordu. Kültürlerimiz bir, dilimiz bir diyor bana kendi evimde hissettiğim rahatlığı telkin ediyordu.

Evin annesinin hünerli ellerinden çıkan lezzetli Balkan köftelerini yiyor bir yandan da Kosova’da yerel bir ailenin evine konuk olmanın mutluluğunu yaşıyordum. Çünkü bu deneyimi para ile satın alamazsınız. Yol tüm mucizelere gebedir. Yolun insanın karşısına ne çıkaracağı hiç belli olmuyor. Ve ben de bu belirsizliği oldum olası hep seviyorum. Böyle bir deneyim yaşamak uzun yıllar hep aklımda kalacak, bu güzel aileyi her defasında iyi bir şekilde anacağım.

Deniz ve ailesi müstakil bir evde yaşıyorlar. Geniş bir bahçeleri var. Bahçelerinde incir, elma, ceviz, vişne, salatalık, biber, domates ekili. Bahçeleri bakımlı ve verimliydi. Yemeklerimizi yedikten sonra bahçeye inmiş burada biraz vakit geçirmiştik. Ardından Deniz’e bir kez daha misafirperverliğinden dolayı teşekkür ediyordum. Kendisine, Prizren’de son günüm olduğunu ve günün diğer yarısını nasıl değerlendirebileceğimizi sormuştum. Bu fırsatı kaçıramazdım. Çünkü Deniz Prizrenli. Bizim bilmediğimiz her şeyi kendisi fazlasıyla biliyordu. Bunun üzerine Deniz, Prizren’in ilk fotoğrafçılarından biri olan Naci ve Nafis Lokviça kardeşlerin olduğu stüdyoya gidebileceğimizi söylüyor, Nafis ağabey ile tanışmamı öneriyordu. Bu önerinin üzerine hiç vakit kaybetmeden evden çıktık ve Nafis ağabeyin stüdyosunun olduğu evin yolunu tuttuk.

Fazla bir yol kat etmeden eve gelmiştik. Kapıyı çaldık ve şansımıza Nafis ağabey içerideydi. Kapıyı tebessümle açan Nafis ağabey bizi içeriye davet etti. İçeri girdikten sonra Deniz beni Nafis ağabey ile tanıştırdı. Ardından oturup 10 dakika kadar konuştuk ve kendimizden bahsettik. Nafis ağabeyin anlattıkları karşısında şaşkınlığımı gizleyemiyordum. Sizlere Nafis ağabeyi tanıtmak istiyorum…

Naci ve Nafis Lokviça kardeşler… Prizren’in ilk fotoğrafçılarından biri onlar.

Naci ve Nafis kardeşler Prizren’in ilk fotoğrafçılarındandır. Kendileri, Sırp baskılarının arttığı, ikinci bir Srebrenitsa katliamının yaşanacağı dönem olan 1999 yılında kente giriş yapan Nato ve Türk askerlerini kayıt altına almış kişilerdir. Kayda aldığı o kamera da ortamızda duruyor.

Dün de Srebrenitsa anma günüydü. Prizren’de anma törenleri vardı. Katılıp çekimler yapmıştım. Törende Nafis ağabey dikkatimi çekmişti. Alanda çekimler yapıyordu.

Peki Naci ağabey kim? Naci ağabey Nafis ağabeyin kardeşi. Ne yazık ki 2 yıl önce New York’ta elim bir tren kazasında can vererek hayatını kaybetmiş. Bugün hayatta kalan ve bu mesleği tutkuyla sürdüren Nafis ağabey ise yalnızca Kosova’da değil, Türkiye’de dahi tanındığını öğrendim.

Bulunduğumuz yer Naci ve Nafis kardeşlerin ilk stüdyoları. Şimdilerde kullanılmıyor olsa da pek çok film, kitap, video kayıt ve plaketlere ev sahipliği yapıyor. Nafis ağabey ile işte tam da burada 20 dakikayı aşan bir röportaj gerçekleştirdim. Yugoslavya’yı, Tito’yu, Bosna’yı, Kosova’yı ve Sırpları konuştuk.

Röportajın sonlarına doğru ise Türkiye hakkında düşünceleri, hasreti ve Türk insanlarına verdiği mesajları etkileyiciydi.

İki saate yakın oturduk. Nafis ağabey çok misafirperver, güler yüzlü ve mütevazı bir insandı. Onu tanıdığım için çok mutlu olmuştum.

Kendisiyle vedalaştıktan sonra Deniz ile birlikte doğruca Şadırvan Meydanı’na gelerek burada vakit geçirdik. Deniz, birazdan kız arkadaşı olan Medine’nin geleceğini söylemişti. O gelene kadar oturduk ve çaylarımızı yudumladık. Yarım saat geçmeden Deniz’in kız arkadaşı Medine de gelmişti. Kendisiyle tanıştım. Güler yüzlü, pozitif biriydi. Burada oturduk ve bir süre laflayıp kahvelerimizi içtik.

Daha sonra Prizren Kalesi’ne çıkan yol üzerindeki bar ve kafeleri dolaşmak için yürüyüşe çıktık. Böylece Prizren’in gece eğlencelerini de yerinde görmüş oldum. İnsanlar içkilerini, kahvelerini yudumluyor, canlı müziklerin keyfini çıkarıyorlardı. Burada yarım saat kadar takıldıktan sonra nehir boyunca biraz yürüyüş yaptık. Ardından çok geç olmadan Medine’yi evine bıraktık ve Deniz ile birlikte evin yolunu tuttuk.

Eve geldiğimizde saat 21:30 sularıydı. Annesi yolumuzu gözler gibi kapının eşiğinde oturuyordu. Güler yüzüyle karşılamış, günümüzün nasıl geçtiğini içtenlikle soruyordu. Salona geçip 10 dakika kadar oturduktan sonra hazır olan yemekler için mutfakta masaya geçtik. Güzel bir aile ile birlikte akşam yemeği ve hoş sohbet beni fazlasıyla mutlu etmişti. Yemek sonrası ikinci kata Deniz’in odasına geçtik. Sağ olsun annesi yatakları açmıştı. Saat 01:00’e kadar Deniz ile birlikte keyifli bir muhabbet etmiştik. Sanki 40 yıllık dostmuş gibi gülüyor, muhabbet ediyor ve birbirimize takılıp şakalar yapıyorduk. Deniz ve ailesiyle iyi ki yollarım kesişti. Halen daha görüştüğüm insanlar…

Sabah olduğunda alt kata inip günaydın demeye kalmadan, evin annesi kahvaltının hazır olduğunu söylüyordu. Kısa bir mahcubiyetten sonra masaya geçip kahvaltımızı ettik. Kahvaltı sonrası artık ayrılık vakti gelmişti. Ayrılıkları da hiç sevmem. Kendilerini tanıdığım için çok ama çok mutlu olduğumu söylemiştim. Onlar da aynı şekilde beni tanıdıkları için mutlu olduklarını söylediğinde ise ne yalan söyleyeyim gözlerim dolmuştu. Duygusal bir insanımdır. Nasıl gözlerim dolmasın ki?

İran‘dan sonra Kosova’da da artık bir ailem olmuştu. Priştine’de iki gün kalıp Prizren’e geçmiştim. Deniz ile Prizren’de tanışmam tamamen tevafuk olmuştu. Deniz Mamuşa Köyü’nde başarılı bir İngilizce öğretmeni. Kendi gibi anne ve babası da mütevazı, harika insanlar. Evlerinde kaldığımda kendimi evimde hissetmem için ellerinden geleni yapmışlardı. Evin annesi kendi oğluymuşum gibi üzerime düşmüş, benim için özel yemekler yapmıştı.

Evin babasına ise ayrı bir paragraf açmak gerek… Hüseyin amca. 1942 doğumlu eski bir toprak. Kendisi Yugoslavya döneminde ülkenin sayılı 100 askerlerinden biriymiş. 7 ay Yugoslavya’yı temsilen Mısır’da görev yapmış. Madalyalar, Yugoslav silahı, siyah-beyaz fotoğraf arşivine sahip. Üstelik pek çok ülkeyi de gezmiş birisi.

Kendilerinde kaldığım 1 gün boyunca unutamayacağım anlar yaşadım ve biriktirdim. İyi ki kendileriyle yolum kesişti.

Ayrılık vakti geldiğinde bu anı ölümsüzleştirmek için bir kare fotoğraf çekindik.

Anne ve babaya sarıldıktan sonra Üsküp’e gitmek üzere Deniz ile birlikte şehir terminalinin yolunu tuttuk. Sağ olsun Deniz terminale kadar bana eşlik etti. Çantamı taşımak için bile ısrar ediyordu. İyilik, iyidir…

Terminale gelmeden hemen önce Kırık Camii göreceksiniz. Burayı Üsküp’e dönmek üzere terminale gelirken görürüm düşüncesiyle sona bırakmıştım. Terminale az bir mesafe kala karşımıza çıkan Kırık Camii’ne Deniz ile birlikte geldik. Burada camiyi gözlemledim.

Kırık Camii (Namazgah)

Namazgah, geniş kitlelerin namaz kılması için yapılan üzeri açık camiyi ifade etmektedir. Bu eser Fatih Sultan Mehmet döneminde, 21 Haziran 1455 tarihinde inşa edilmiş. Halk arasında Kırık Cami olarak adlandırılan Namazgah’ın etrafında eskiden bir şehitliğin olduğu bilinmektedir. Eserin kazı ve restorasyonu; Kosova Türk Tabur Görev Kuvvet Komutanlığı, Prizren Eski Eserler Koruma Enstitüsü, Prizren İslam Birliği Başkanlığı, Türkiye Cumhuriyeti Diyanet İşleri Başkanlığı, Türk İşbirliği ve Kalkınma İdaresi Başkanlığı (TİKA) ve Türkiye Gazi Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölümü işbirliği ile 12 Ekim 2001 ve 5 Nisan 2002 tarihleri arasında yapılmıştır. Çevre düzenlemesi 2008 yılında Ankara Büyükşehir Belediyesi tarafından yapılmıştır.

Burayı da gezdikten sonra az ilerideki terminale geldik. Otobüs perona girmişti. Hareket etmesine henüz 10 dakika vardı. Burada ayaküstü Deniz ile biraz sohbet ettik. Kendisine misafirperverliği için bir kez daha teşekkür ettim. Otobüs hareket etmek üzereydi. Deniz ile içten ve uzun bir sarılmadan sonra otobüsteki yerimi almış ve Üsküp’e gitmek üzere yola koyulmuştum.

Prizren’de kaldığım süre boyunca çok güzel anlar yaşamış, bu kadim şehirden çok keyif almıştım. Umuyorum ki tekrar bu güzel kente yolum düşer.

Ayrıca Okuyun: Priştine’de Nasıl Araç Kiralanır?

***

Balkan ülkelerine yönelik seyahat danışmanlığı hizmeti sunmaktayım. Size özel olarak hazırlayacağım gezi planları ve önerileriyle, Balkanlar gezinizi birlikte planlayabiliriz. Gezilecek yerlerden yeme içmeye, konaklamadan ulaşıma kadar güvenilir tavsiyelerimle, Balkanlar gezinizin her anını en iyi şekilde değerlendirmenize yardımcı olabilirim. Daha fazla bilgi için tıklayın.